Volgens de historisch-geograaf Karel Leenders moet de Zwarte Dijk beschouwd worden als een dijkweg. De Zwarte Dijk kon bij overstroming de Hoge Vucht droog houden en was dus behalve een dijk van het type weg door nat gebied ook een waterkering. Bij de belegeringen van Breda werd de Zwarte Dijk steeds ingeschakeld in de omsingelingswerken. De toponymist Chr. Buiks vond al oudere vermeldingen van de Zwartendyck (1500), de Zwertendyck (1517), Swertendijck (1531) enzovoorts. Volgens Buiks is de Groenendijk (tegenwoordig gelegen in de wijk Hoge Vucht onder Breda) ouder dan de Zwartendijk. Is zwart ontstaan als tegenstelling tot groen, bijvoorbeeld door het gebruik van zwarte veengrond bij de aanleg van deze dijk?, vraagt Buiks zich af. Ook zou men ter verklaring kunnen denken aan een familienaam Zwerten. Ook de Maasdijk was genoemd naar een persoon (Thomaas of een familie Maassen). Zwart kan ook verband houden met grens, als bijvorm van "swette".
Belegering van Spinola
Rooze en Eimermann beschrijven uitvoerig de omsingelingswerken die de Italiaanse veldheer in Spaanse dienst, Ambrogio Spinola, op de Zwarte Dijk oprichtte om Breda in 1624-1625 tot overgave te dwingen.
In 1785 stond er een hekken of draaiboom om de Vucht af te sluiten aan de Zwarte Dijk, waarschijnlijk om te voorkomen dat loslopende koeien uit de Vucht de akkers in zouden lopen.
Op het minuutplan van het kadaster van 1824 staat de dijk aangeduid als de Zwarten Dijk en in de wegenlegger van de gemeente Teteringen van 1951 als Zwartendijk. Op huidige plattegronden staat hij als Zwarte Dijk.
