Doorsnede door Zwarte Dijk

In het kader van werkzaamheden voor natuurontwikkeling in de 'Lage Vughtpolder' kregen archeologen de mogelijkheid om een dwarsdoorsnede te maken door de Zwarte Dijk in Teteringen. Voor de aansluiting van een sloot op een nieuwe duiker moest er ter hoogte van het voetgangersbruggetje een diepe sleuf worden gegraven. Dit gaf een kans om de dwarsdoorsnede van deze oude weg te onderzoeken. Volgens Leenders functioneerde de Zwarte Dijk als weg en waterkering, en is tevens als buitenwal gebruikt bij de belegeringen van Breda door Spinola in 1625 en door Frederik Hendrik in 1637.

In de doorsnede door de Zwarte Dijk was geen opgebracht zandpakket aanwezig. Dat is opvallend omdat een dijk meestal kunstmatig is opgehoogd met zand of plaggen. Wel waren er verschillende lagen te onderscheiden. Bovenop het natuurlijke zand was een 40 centimeter dikke veenlaag te zien. Deze veenlaag is meerdere malen in het zicht geweest bij de werkzaamheden in de 'Lage Vughtpolder' en is waarschijnlijk in het gehele lage deel van de polder aanwezig. In het profiel was duidelijk te zien dat deze veenlaag een oudere sloot afdekte. Wanneer dit veen is ontstaan is nog niet duidelijk. Bovenop het veenpakket was er een laag met horizontaal, haaks op de weg, geplaatste takken aanwezig. Deze laag met takken duidt op een knuppelweg. Dit soort paden werd aangelegd door moerasachtig terrein om dit doorgaanbaar te houden.

Onder de recente verhardingslagen is ook nog de ingraving van een greppel of slootje te zien (S 002). Dat er onder de huidige Zwarte Dijk geen kunstmatig opgehoogd dijklichaam aanwezig was ging tegen onze verwachting in. Mogelijk lag de oude dijk ten zuiden van de huidige weg, de aanwezigheid van noordoost-zuidwest georiënteerde slootjes in het profiel bevestigen deze aanname. Bij de ontwikkeling van de 'Lage Vughtpolder' worden elementen van de Zuiderwaterlinie weer zichtbaar gemaakt. Daarom worden daar nu twee redoutes gereconstrueerd. Een redoute is een schuilplaats voor soldaten die de linies bewaakten.