Prinsenkade, 'Prinsenkaai' (Centrum)

Gebieden
1613 tot heden
Str264 prinsenkade low Str264 prinsenkade low

Schaatsen op de dichtgevroren Haven vóór de Tweede Wereldoorlog. Links de Prinsenkade. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Sinds de heropening van de Haven ligt de Prinsenkade weer aan het water. In augustus 2015 is langs de Prinsenkade een steiger aangelegd voor recreatieve scheepvaart. In juli 2014 al is langs de Nieuwe Prinsenkade een steiger aangelegd voor passanten.

Eerste steen 1613

"Volgens de Akten Magistraal heeft mijn genadige heer Filips Willem, prins van Oranje, graaf van Nassau, Buren enz. op 20 juni 1613, ’s middags tussen vier en vijf uur, op verzoek van schout, burgemeesters en schepenen en de raad van de stad, de eerste steen gelegd van de nieuwe kaai binnen deze stad, aan de westzijde van de rivier, strekkende van de Tolbrug naar de wallen toe. Zijne genade was in het gezelschap van mevrouw de prinses, zijn gemalin en met vele jonkers en juffrouwen van hun hof en van de heren gouverneur, drossaard, schout, burgemeesters en schepenen. Hij is persoonlijk op het werk geweest en hij heeft in een diepe ingraving, in het zicht van een grote menigte volk, vergezeld van de buitenburgemeester Wilhem Beens, de eerste steen gelegd". In deze steen stond gebeiteld ‘Philippus D.G. Princeps Orangia, 1613’. Daarop volgde een banket op het stadhuis. Hierna staat de aantekening dat de magistraat ‘de voirsegde caeije met gemeine toestemminge den naem van Prince-kaeije hebben gegeven’.

Prinsenkaai

De Prinsenkade is de oudste kunstmatige straatnaam in Breda en de oudste straatnaam in Breda die bedoeld is om een persoon te eren. De oorspronkelijke naam is dus Prinsenkaai. Het woord ‘kade’ is eigenlijk hypercorrect. Het oorspronkelijke woord is ‘kaai’, maar dat werd door veel mensen aangezien voor een dialectwoord omdat bijvoorbeeld ‘hei’ correct als ‘heide’ moest worden uitgesproken. ‘Kaai’ is in Vlaanderen nog steeds de algemene term. De kaaien in Antwerpen hebben dus allemaal een straatnaam die eindigt op –kaai. De naam Prinsenkaai werd ook wel afgewisseld met Nieuwe Kaai of Hooikaai, soms ook Rijke Haven. De naam Nieuwe Kaai heeft een tijdlang de oorspronkelijke naam bijna weggeduwd, maar sinds het bevolkingsregister van 1848 is de naam Prinsenkade de enige officiële naam.

Archeologisch onderzoek

In 1984 en 1992 zijn de resten van een tweetal brouwerijen opgegraven die zich kort na 1613 daar vestigden. Onder de gebouwen bevonden zich zeer lange gewelfkelders. De zware buitenmuren waren gefundeerd op eiken planken die op korte ingeslagen paaltjes rustten. De ondergrond bestond dan ook uit een dikke veenlaag.
Aan de zuidzijde van het opgravingsterrein werd tenslotte nog de overkluisde Donkvaart blootgelegd.


Literatuur

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven