De huidige Jan van Polanenkade is een dwarsstraat van de Markendaalseweg. Water zullen we hier tevergeefs zoeken, de straat is al lang geen kaai meer. De Jan van Polanenkade liep oorspronkelijk van de Tolbrug langs de rivier de Mark tot aan de Oede van Hoornestraat.
Gasthuisvelden
Het Twaalfjarig Bestand was een onderbreking van de Tachtigjarige Oorlog van 1609 tot 1621. In deze periode werden er in Breda heel veel nieuwe straten aangelegd en huizen gebouwd. In 1619 kocht de stad Breda de Gasthuisvelden van het Gasthuis. Dit gebied valt ongeveer samen met de huidige woonwijk de Gampel. Vanaf 1622 werden hier straten aangelegd. De Gasthuisvelden werden het industrieterrein van het zeventiende- en achttiende-eeuwse Breda. Er bevonden zich hier een ververij, een scheepstimmerwerf, een pelmolen en als laatste, sinds 1765, een glasblazerij. De Jan van Polanenkade werd aanvankelijk aangeduid als de Weg naar de Gasthuisvelden.
Jan van Polanen
Op 18 december 1897 besloot de gemeenteraad deze weg de naam te geven van Jan van Polanenkade. Waarschijnlijk hangt dit samen met de invoering van de nieuwe huisnummering per straat in dat jaar.
Jan II van Polanen (ongeveer 1325-1378) was heer van Polanen, van de Lek en van Breda. In 1350 verkocht Jan III van Brabant aan hem de burcht, de stad en het land van Breda. Hij raakte tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten zijn kasteel bij Polanen en de heerlijkheid van de Lek kwijt. Hij was eerst gehuwd met Oda van Hoorne (ook bekend als Oede), daarna met Machteld van Rotselaar, de bastaarddochter van hertog Jan III van Brabant en als laatste met Margaretha van der Lippe. Hij ligt begraven in de Grote Kerk van Breda.
Waarschijnlijk is bij het geven van de straatnaam Jan van Polanenkade een belangrijke rol gespeeld door de gemeentearchivaris dr. J.F. Corstens. Deze was archivaris van 1893 tot en met 1925. Is de kade genoemd naar Jan van Polanen omdat hij (min of meer) in de buurt ligt van het kasteel?
