Naar aanleiding van de sloop en geplande nieuwbouw kon aan de achterzijde van het 17e eeuwse Oudemannenhuis uitgebreid archeologisch onderzoek plaatsvinden. Gezien de aanleg van een verdiept auditorium en expositieruimte is het terrein in zijn geheel opgegraven.
Opgraving Gasthuiscomplex 2006
Het archeologisch onderzoek geprojecteerd op de huidige topografie en op het kadastraal minuutplan van 1824. In grijs het aansluitende en omliggende onderzoek.
Opgravingen in 1985
In 1985 is de westelijke helft van het middeleeuwse Gasthuiscomplex al opgegraven. Daarbij werd resten van de kapel, het grafveld en het passantenverblijf "de Beijerd" blootgelegd. Tevens werden de begrenzingen in de vorm van grachtjes uit diverse perioden aangetroffen. De grote verrassing was een Romeinse boomstamput met import aardewerk.
Links een goot die vermoedelijk vanuit een kelder van een tot nu toe onbekende vleugel naar de stadsgracht liep. Rechts een overzicht vanuit een hoogwerker die in de Pasbaan stond opgesteld.
Diverse sporen op het terrein
In 2006 werden aan de Pasbaanzijde de resten van de zgn. "Proveniershuisjes" teruggevonden maar daaronder niet de te verwachten gracht, die het gehele complex zou begrenzen. Aannemelijk lijkt nu dat alleen de begraafplaats tot in de 15e eeuw omgracht was. Bovendien had de zuidelijke onbebouwde helft van het Gasthuiscomplex een gracht. Aan de westzijde van het terrein is er sprake van een sloot die midden op het complex eindigt, in de 16e eeuw gedempt wordt en waarin daarna een groot bakstenen riool wordt gelegd. Deze sloot, en later het riool, buigen scherp af naar het zuiden om uit te komen in het zuidelijke grachtje om het complex. Dit grachtje zal geloosd hebben op de stadsgracht. Het aangetroffen slootje op het middenterrein kan niets anders geweest zijn als een soort open riool. Het bakstenen riool neemt na de 16e eeuw deze functie over. Het einde van dit riool was geïntegreerd in een muur van een onbekend gebouw dat zich bevond op de binnenplaats van de Beijerd zoals deze er tot eind 2005 bij lag. We gaan ervan uit dat deze muur behoort bij een voorganger van het huidige 17e eeuwse gebouw.
Wat stond er in de krant?
Links: midden tussen de resten van de bebouwing in de jaren '30 enkele muurfragmenten van een proveniershuisje. Rechts het blootleggen van een 14e eeuwse dierbegraving
Resten van het Gasthuis
Pal onder de fundering van de voormalige artotheek en achter de westelijke vleugel zijn muurresten aangetroffen die vermoedelijk bij het oudste stenen gasthuis horen. Het lijkt erop dat het een langwerpig zaalgebouw betreft vlak achter de Gasthuiskapel. Het Gasthuis vormde daarbij de grens van de begraafplaats en achter het Gasthuis sloot een grachtje het grafveld af van het passantenverblijf de Beijerd. Over het gehele terrein werden veel paalsporen van houtbouw aangetroffen. Echter één gebouw liet zich maar reconstrueren uit de talloze sporen.
Links is zichtbaar hoe betonnen funderingspalen door de muur van het middeleeuwse gasthuis zijn geboord. Rechts een 13/14e eeuwse haardkuil.
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
