Opgraving Tolbrug- straat 3-5 1985

Voorafgaand aan de bouw van een bovengrondse parkeergarage kon in het najaar van 1985 een opgraving plaatsvinden op een binnenterrein, begrensd door Tolbrugstraat, Nieuwstraat, Mosselkreek en Markendaalseweg. Het terrein, ingericht als siertuin, behoorde tot een stadsvilla aan de Nieuwstraat, bekend als het huis van "Van Mierlo".

Natuurlijke ondergrond

De ondergrond van het terrein bestond voor het overgrote gedeelte uit veen op rivierafzetting, doorsneden door enkele verlande inbraakgeulen. In het veen werden boomstronken en zelfs boomstammen aangetroffen. In het uiterste oosten van het terrein werd dekzand waargenomen. Het terrein werd in de dertiende eeuw opgehoogd met zand, vermoedelijk om het drassige terrein begaanbaar te maken.

Veertiende eeuws pottenbakkersafval

In dit ophogingspakket werd in een langwerpige kuil enkele honderden kilo's misbakken aardewerk gestort, samen met een hoeveelheid verbrande en onverbrande klei. Het pottenbakkersafval bestond grotendeels uit grijsbakkend aardewerk. Ook werd er roodbakkend aardewerk aangetroffen waarbij een relatief groot gedeelte bestond uit het zgn. hoogversierd aardewerk. Sporen van een oven zijn helaas niet aangetroffen. Wel werd er wat bouwmateriaal aangetroffen dat een relatie had met de oven.

Veronderstelt wordt dat de oven in de nabijheid is geweest en dat de aanleg van de stadsmuur het einde van het bedrijf op deze locatie betekende. In de loop van de 14 eeuw werd het terrein opnieuw opgehoogd en vervulde het vermoedelijk de functie van achtererf van de bebouwing aan de Tolbrugstraat. Een aantal afvalkuilen wijst hierop. Aan de zuidzijde werd het perceel begrensd door de Mosselkreek.

Brouwerij

Tegen het eind van vijftiende eeuw werd een woning met een groot achterhuis aan de Tolbrugstraat gebouwd. In dit gebouw werden een aantal kuipen aangetroffen die wijzen op ambachtelijke activiteiten. Gezien de ligging aan de Mosselkreek zou hier een brouwerij gevestigd kunnen zijn. Er werden resten van een verbrande graanvoorraad aangetroffen. In de 17e eeuw is het achterhuis geheel of gedeeltelijk afgebroken en werd het terrein als achtererf en later als tuin ingericht.

Het opgravingsverslag "Verstopt in het veen" en de bijbehorende vondstencatalogus zijn in 2014 gepubliceerd en zijn hier te downloaden bij het tabblad "Erfgoedartikelen"

Wat stond er in de krant?

• Pottenbakker 14e eeuw levert stukje geschiedenis Breda
• Middeleeuwse woning opgegraven in Breda
• Breda belangrijker dan verondersteld