Voorafgaand aan de bouw van een bovengrondse parkeergarage kon in het najaar van 1985 een opgraving plaatsvinden op een binnenterrein, begrensd door Tolbrugstraat, Nieuwstraat, Mosselkreek en Markendaalseweg. Het terrein, ingericht als siertuin, behoorde tot een stadsvilla aan de Nieuwstraat, bekend als het huis van "Van Mierlo".
Opgraving Tolbrug- straat 3-5 1985
Voorzichtig wordende scherven van de platgedrukte misbaksel kannen uit de grond gehaald
Schenkkan, hoogversierd aardewerk datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Schenkkan, hoogversierd aardewerk datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Tuitpot, roodbakkend aardewerk, datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Tuitpot, grijsbakkend aardewerk, datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Schenkkan met bakscheuren. Datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Voorraadpot, grijsbakkend aardewerk, datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Bakpan, roodbakkend aardewerk. Datering 1275-1325. Gevonden in misbakselkuil
Doorsnede door de grootste misbakselkuil.
/
Het archeologische onderzoek op de huidige topografie en op het kadastraal minuutplan 1824. In grijs het omliggende onderzoek
Natuurlijke ondergrond
De ondergrond van het terrein bestond voor het overgrote gedeelte uit veen op rivierafzetting, doorsneden door enkele verlande inbraakgeulen. In het veen werden boomstronken en zelfs boomstammen aangetroffen. In het uiterste oosten van het terrein werd dekzand waargenomen. Het terrein werd in de dertiende eeuw opgehoogd met zand, vermoedelijk om het drassige terrein begaanbaar te maken.
De oever van een oude kreek of een oude meander van de Mark met pottenbakkersafval in de lichtbruine laag. Rechts de werkput na uitval van de bronbemaling
Veertiende eeuws pottenbakkersafval
In dit ophogingspakket werd in een langwerpige kuil enkele honderden kilo's misbakken aardewerk gestort, samen met een hoeveelheid verbrande en onverbrande klei. Het pottenbakkersafval bestond grotendeels uit grijsbakkend aardewerk. Ook werd er roodbakkend aardewerk aangetroffen waarbij een relatief groot gedeelte bestond uit het zgn. hoogversierd aardewerk. Sporen van een oven zijn helaas niet aangetroffen. Wel werd er wat bouwmateriaal aangetroffen dat een relatie had met de oven.
Links één van de kuilen met verbrande klei, ingegraven in het veen. Rechts, in bruin, de situering van de kuilen met pottenbakkersafval . Alle kuilen ingegraven in het veen.
Veronderstelt wordt dat de oven in de nabijheid is geweest en dat de aanleg van de stadsmuur het einde van het bedrijf op deze locatie betekende. In de loop van de 14 eeuw werd het terrein opnieuw opgehoogd en vervulde het vermoedelijk de functie van achtererf van de bebouwing aan de Tolbrugstraat. Een aantal afvalkuilen wijst hierop. Aan de zuidzijde werd het perceel begrensd door de Mosselkreek.
Voorzichtig worden de platgedrukte misbaksel kannen blootgelegd en verzameld.
Brouwerij
Tegen het eind van vijftiende eeuw werd een woning met een groot achterhuis aan de Tolbrugstraat gebouwd. In dit gebouw werden een aantal kuipen aangetroffen die wijzen op ambachtelijke activiteiten. Gezien de ligging aan de Mosselkreek zou hier een brouwerij gevestigd kunnen zijn. Er werden resten van een verbrande graanvoorraad aangetroffen. In de 17e eeuw is het achterhuis geheel of gedeeltelijk afgebroken en werd het terrein als achtererf en later als tuin ingericht.
Eén van de keldertjes van het 15e eeuwse gebouw wordt blootgelegd. Rechts een reconstructie van de vermoedelijke brouwerij op het achterterrein van Tolbrugstraat
Het opgravingsverslag "Verstopt in het veen" en de bijbehorende vondstencatalogus zijn in 2014 gepubliceerd en zijn hier te downloaden bij het tabblad "Erfgoedartikelen"
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
