Pelmolenstraat, 'Gampelstraat' (Centrum)

Gebieden
1295 tot heden
Str236 gampelstraat 19550301 Str236 gampelstraat 19550301

Koningin Wilhelmina en prins Hendrik tijdens hun rijtoer op 3 augustus 1905 bij hun bezoek aan Breda op de Haagdijk. Op de achtergrond de Gampelstraat. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Vanouds heette deze straat van de Haagdijk naar het zuiden de Gampelstraat. Het tweede gedeelte, vanaf de Achterom, droeg wel namen als de Antwerpse Barakken. In 1870 werden deze namen gewijzigd in Korte en Lange Gampelstraat. In 1980 kregen deze straten de nieuwe naam van Pelmolenstraat, zeer tegen de zin van de bewoners. De naam Gampel zou een slechte naam hebben. De Pelmolen stond voorheen aan de huidige Jan van Polanenkade.

Gampel

Het gebied ten zuiden van de Haagdijk staat vanouds bekend als de Gampel. De oudste vermelding van de naam Gampel dateert reeds van 1295. Het is dus een van de oudste toponiemen van Breda. De toponymist Christ Buiks verklaart de naam Gampel als ontstaan uit de woorden ‘gan’, ‘apa’ en ‘lo’. Gan betekent waarschijnlijk monding (zoals het eerste lid in Genk, Gent en Ginneken). Apa is een bestanddeel dat in veel waternamen voorkomt. Lo kan staan voor ’open bos op hoge zandgrond’, maar ook voor ‘waterloop’. De Gampel was één van de twee takken waarmee de Weerijs in de Mark uitmondde. De naam moet overgegaan zijn, zoals zo vaak gebeurt, op het aanliggende gebied, aldus Buiks. De naam Gampelstraat komt al voor in 1415 en is, of was eigenlijk, daarmee een van de oudste straatnamen in Breda.

Archeologisch onderzoek

In 1985 heeft er voorafgaand aan een nieuwbouwproject aan de oostzijde van de Pelmolenstraat een kleine opgraving plaatsgevonden. Vermoedelijk zijn er toen houten palen van de brug over de Gampel aangetroffen.

Literatuur

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage (nog uit te geven).
Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).
Gerard Otten, ‘De Polanen- en Nassaustraatnamen in de Gampel (1897-1981), deel een’, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2011, nummer 2 en deel twee in nummer 3.

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven