In 2000 kon op het terrein van het huidige Chasséparking één van de blokhuizen aan de oostzijde van de moderne stadsomwalling onderzocht worden. De stadsomwalling, die Hendrik III van Nassau in de periode 1531-1547 aanlegde rond Breda, was de eerste toepassing van het zgn. Oud-Italiaanse vestingsysteem in de Nederlanden. De nieuwe omwalling rond de stad had de vorm van een onregelmatige ruit. Op de hoeken bij de toegangswegen naar de stad en bij het kasteel werden moderne bastions aangelegd. Tussen de bastions lagen zgn. blokhuizen (of bastions?).
Opgraving Chasséparking 2000
Funderingen van het geschutsplatform met toegangsweg door de aarden wal
Vooraanzicht vanuit de grachtzijde
Overzicht van al het muurwerk: het platform en de twee doorgangen
Verbreding van de wal en latere demping van de gracht, zichtbaar als aardlagen over het blokhuis heen
Luchtfoto van het aangetroffen vestingwerk te midden van de aanleg van de parkeergarage
/
Locatie van het archeologisch onderzoek op de kaart van Bogaerts (1863) en op de huidige topografische kaart
De voornaamste conclusie van de opgraving was dat het teruggevonden blokhuis wellicht de vorm had van een klein bastion. Deze interpretatie van de opgravingsresultaten vormt echter nog wel onderwerp van discussie en is dus voorlopig. Cartografen uit de zestiende eeuw tekenden deze verdedigingswerken op verschillende manieren.
Het blokhuis/bastion bestond uit twee grote (ca. 6m bij minimaal 18m) rechthoekige platformen, opgebouwd uit een parament van massief metselwerk om een aarden kern heen. Deze platformen vormden de achterzijde van het bastion. Zij lagen vóór de aarden vestingwal (dus in de gracht) en waren wellicht bedoeld om geschut op te stellen dat de buitenzijde van de aarden wal kon beschermen. Tussen de platformen bevond zich een open ruimte die vanaf de stadszijde bereikbaar was via een gemetselde doorgang (lengte 16m) in de wal. In een tweede bouwfase kreeg het zuidelijke platform een aparte toegang.
Bij de bouw van de Chasséparking is het grootste gedeelte van het bastion bewaard gebleven.
Problemen bij interpretatie
De definitieve interpretatie van de aangetroffen resten wordt bemoeilijkt door het feit dat de voorkant van het bastion/blokhuis reeds in de tweede helft van de zestiende eeuw volledig is weggegraven. Een eventueel voorliggend aardwerk was bij deze modernisering volledig verdwenen. Om dit verdedigingswerk te interpreteren als modern bastion of "ouderwets" geschutsplatform was informatie over o.a. de vorm van dit aardwerk essentiëel.
Enkele decennia na de aanleg van dit bastion/blokhuis werden in plaats van dit verdedigingswerk op korte afstand van elkaar zeer grote aarden bastions in de gracht aangelegd. Deze zijn tot de ontmanteling van de vesting in 1870 intact gebleven. Deze bastions waren niet van muurwerk.
Wat stond er in de krant?
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
