Moleneind, de oude driesprong (gehucht)

Gebieden
1200 tot 1970
CHI 28 010 Oude driesprong TET0166 low CHI 28 010 Oude driesprong TET0166 low

Zicht in 1964 vanaf de oude driesprong op de Moleneindstraat, richting Tilburgseweg. Rechts de Lageweg, wat eigenlijk het einde van de Teteringsedijk was. (foto, H.A.Hagen,coll. Stadsarchief Breda id. TET0166)

Hoewel de buurt de Driesprong een veelbewogen geschiedenis heeft gaat deze pagina over een driesprong die net iets verder naar het noordoosten lag. De huidige Driesprong heeft overigens z'n naam te danken aan een herberg aan de 19de eeuwse wegsplitsing Teteringsedijk en de Napoleonswegen deTilburgseweg en Oosterhoutsweg.
Aan de andere kant van het spoor, richting Cadettenkamp, lag echter een veel oudere driesprong, eigenlijk naamloos maar ook bekend als het gehucht Hoolstraat of Moleneind. Karel Leenders benoemt het als de "oude Driesprong".

CHI 28 010 Oude Driesprong 1870 low
CHI 28 010 Oude Driesprong lufo low
Het gehucht Moleneind, op de kaart aangeduid als "Hoolstraat" op de topografische kaart van 1870 en op een actuele luchfoto. Links op de topgrafische kaart de 19de eeuwse driesprong.

Het Moleneind is de vrij jonge naam van deze middeleeuwse wegsplitsing waarbij de Teteringsedijk (die tot hier doorliep !) zich splitste in de weg naar Geertruidenberg en de weg naar Dongen en 's-Hertogenbosch. Aan de zuidwestkant, net vóór de driesprong sloot ook nog de weg naar Heusdenhout aan op de Teteringsedijk.. Een belangrijk punt dus voor reizigers die van en naar Breda reisden. Op de topografische kaart uit 1870 staat het gehucht overigens als Hoolstraat aangegeven maar die lag duidelijk dichter bij Teteringen.
Rond deze middeleeuwse driesprong lagen een aantal hoeven, herbergen (d'n Vuijlebras en later de Posthoorn ) en een molen. De boerderijen lagen hier in en aan hun eigen akkers. Vanaf de 16e eeuw wordt er ook nog een kapel vermeldt. Deze "kleine' of "oude" kapel is in 1661 in ieder geval verdwenen. De molen dateert hier pas van 1799.

Archeologisch onderzoek

Archeologisch onderzoek aan de westzijde van de oude driesprong heeft een intensieve bebouwing aangetoond die in de eerste helft van de 17de eeuw verdwijnt en niet meer terugkeert. De Tachtigjarige Oorlog lijkt hiervan de oorzaak te zijn. De aanwezigheid van een groot legerkamp tijdens het beleg van 1637 had tot gevolg dat er een vrij schootsveld moet worden gecreëerd waarbij de bebouwing werd opgeofferd. Maar ook plunderingen of oorlogshandelingen kunnen de oorzaak zijn van het verdwijnen van de bebouwing.

Ec3fc78d0ace1a73e007766b6bc4625f
4539028903a9c8eb856839fb8f50993a
Het grootschalige onderzoek aan de Lageweg in 2008.

Aanleg Nieuwe Kadijk

De aanleg van de Nieuwe Kadijk met op- en afritten heeft het aanzicht van deze locatie volledig gewijzigd. Maar al eerder, in de jaren '20 was het karakter van het gehucht al veranderd door de sloop van de molen (1919), waarbij de huidige maalderij (of beter gezegd, het molenpakhuis) nog als een relict in een modern verkeerslandschap staat.

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven