Hoolstraat (Teteringen)

Gebieden
1200 tot heden
1020 1020

De Hoolstraat, de dorpsstraat van Teteringen, enkele jaren geleden voorzien van nieuwe beplanting. (bron: Google Streetview)

De hoofdstraat van Teteringen

De Hoolstraat maakt, samen met het Hoeveneind en het Moleneind, deel uit van de hoofdstraat van Teteringen. Vanouds maakte deze weg deel uit van de Bergsebaan, de grote verbinding van Breda naar Geertruidenberg. Deze verbinding verliet Breda langs de Teteringsedijk en liep verder langs de huidige Lage Weg. Bij de huidige Posthoorn waaierde deze weg uit in verschillende richtingen: langs het Moleneind, Hoolstraat, Hoeveneind en Bergsebaan in de richting van Geertruidenberg, langs de huidige Wildhage, Sint Josephstraat en Heistraat naar Oosterhout en langs de huidige Galgenstraat en Dongensebaan naar Dongen, Loon op Zand en Den Bosch. Met de aanleg van de huidige kaarsrechte Oosterhoutseweg in 1813-1816 verloor de Bergsebaan zijn doorgaande functie. Op het minuutplan van het kadaster van 1824 heet deze weg nog steeds de Bergsche Baan. Op het minuutplan van 1824 staat het tegenwoordige Moleneind aangeduid als de Holstraat.
De toponymist Chr. Buiks zag de Hoolstraat al vermeld in 1530 als Hoolstrate, in 1579 als Hoylstraet, in 1634 als Hoelstrate, in 1653 als Holstraet enzovoorts. Hool is dialect voor heul. Chr. Buiks verklaart de naam als hool, dat kan staan voor duiker of sloot of brug. Hool zou ook kunnen betekenen laaggelegen of uitgehold. De Hoolstraat in Teteringen ligt lager dan het Hoeveneind. De Hoolstraat zou volgens Buiks echter ook genoemd kunnen zijn naar en langs deze weg gelegen waterloop. Het noordelijke uiteinde van de Hoolstraat werd volgens Buiks ook wel het Kerkeind genoemd, het einde van het dorp aan de zijde van de kerk.

Huisnummering

In verband met de invoering van een nieuwe belasting, de verponding, in 1806 moesten alle huizen in de dorpen in heel Nederland worden voorzien van een nummer. Op 17 september 1806 schreef het gemeentebestuur van Teteringen een brief aan de commissaris tot het werk der verponding in het ressort Breda, arrondissement Geertruidenberg: Aangaande het nomeren der huijsen alhier, is bijna afgewerkt, zullende voor het eijnde deeser week d eer hebben aan U Edele daar van een lijst te zenden. In Teteringen bevonden zich zeker meer dan honderd huizen en huijsjens. Teteringen gaf in 1806 zijn wijken letters en nummerde de huizen per wijk. Volgens de lijst van 12 september 1806 was het eerste quartier Wijk A, Kerkeijnd en Hoolstraat, B Heerstraat of Heijstraat, C Hoeveneijnd, D Meerberg, E Teeteringsen Dijk, F Terheijdense Weg, G Moolengragt, H Loovensdijk en wijk J was de Santbergen. De letters I en J werden door elkaar gebruikt. Verschillende bakhuisjes bij boerderijen werden apart bewoond en hadden daarom ook een eigen nummer. Soms hadden zelfs kamers een eigen nummer.
Op den duur werd in Nederland een nieuw systeem van huisnummering ingevoerd: de huizen werden genummerd per straat, met de even nummers aan de e zijde en de oneven nummers aan de andere. Op 22 november 1948 kreeg een nieuw aangelegde straat in het dorp de sprekende naam Nieuwstraat. Deze straat en enkele andere straten in het dorp, de Hoolstraat en de Poststraat kregen nieuwe huisnummers zonder wijkletter met even en oneven nummers. Op 3 juni 1953 kregen de nieuw aangelegde Gouwstraat en Pieter van Ginnekenstraat hun namen en werden ook deze straten van huisnummers volgens het nieuwe systeem voorzien. Het oude systeem was dus al ontspoord en op 1 september 1953 besloot de gemeenteraad dan ook in de rest van Teteringen nieuwe huisnummers in te voeren en straatnamen vast te stellen. Op 1 januari 1954 ging het nieuwe systeem in. Redenen hiervoor waren de voortschrijdende bebouwing en moeilijkheden bij de postbestellingen. Wat ook hier opvalt is dat wegen buiten de bebouwde kom, waar geen huizen stonden, met name in de Vuchtpolder en in de bossen ten oosten van het dorp, bij deze gelegenheid geen naam gekregen hebben. Men zag dus ook hier straatnamen enkel als onderdeel van adressen. Door latere raadsbesluiten is dit weer rechtgetrokken.

Hullenstraat

In de buurt van de Hoolstraat lag ook de Hullensteeg, door Chr. Buiks vermeld gevonden van 1539 tot en met 1725. In 1725 werd dit ook wel de Hullenstraat genoemd. De naamsverklaring is dat dit een steegje, klein weggetje, was naar het gebied de Hullen. De juiste ligging is onbekend.

Literatuur

Chr. Buiks, Toponiemen van Teteringen (z.p., 1990).
K.A.H.W. Leenders, Cultuurhistorische landschapsinventarisatie gemeente Breda (Breda, 2006). ErfgoedRapport Breda, nummer 1.
Gerard Otten, De huisnummering in de huidige gemeente Breda, in Jaarboek de Oranjeboom LXV (2012).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven