Eikbergseweg (Bavel)

Gebieden
1947 tot heden
STR290 Eikbergseweg JVG200505190004 STR290 Eikbergseweg JVG200505190004

Een sfeervolle foto van de Eikbergseweg in 2005. (Foto: Johan van Gurp, BN De Stem. (Coll. Stadsarchief Breda id. JVG200505190004)

Deze weg valt uiteraard onder de buurtschap Eikberg. De toponymist Chr. Buiks vermeldt geen Eikbergseweg of Eikbergsestraat. De weg moet dus in het verleden anders geheten hebben. De historisch-geograaf Karel Leenders duidt deze weg aan als de Bolbergsestraat. Het was de gehuchtstraat van de Bolberg, maar ook van de Eikberg. Deze weg maakte volgens Leenders deel uit van de Diepstraat die Lijndonk, Bolberg en Eikberg verbond.
De Diepstraat werd al in 1525 vermeld. Het betreft vermoedelijk een deels als holle weg gelegen weg. Bij Bolberg heette deze weg, volgens Leenders, ook wel de Engstraat. Een gehuchtstraat is de verbinding tussen boerderijen die samen een gehucht vormen.
Veel van deze wegen hebben een niet nader te bepalen middeleeuwse ouderdom. De naam Eikbergseweg is bevestigd bij besluit van Burgemeester en Wethouders van Nieuw-Ginneken van 23 mei 1947. Waarschijnlijk bestond deze straatnaam toen al langer.

Eikberg

Het gehucht Eikberg lag (ligt) rond de kruising Eikbergseweg – Gilzeweg. Het gehucht Bolberg ligt (lag) rond de kruising Bolbergseweg – Eikbergseweg. Meestal werden de Bolberg en de Eikberg samen genomen tot de buurtschap Bol- en Eikberg.
De Eikberg wordt volgens Buiks regelmatig vermeld vanaf 1513, als Eycberch, Eijckberch, IJkberg, Eijckbergh enzovoorts. ‘Bergen’ zijn volgens Buiks meestal slechts iets boven de omgeving uitstekende vrij vlakke gebieden. Het element ‘berg’ is in de omgeving van Breda zeer frequent. In Bavel alleen al hebben we de Haarberg, de Roosberg, Evenberg, Woestenberg, Nieuwe Berg enzovoorts. Eikberg betekent dus ‘geringe verhevenheid, begroeid met eiken’, of ‘geringe verhevenheid gelegen bij een opvallende eik’.

Diepstraat

De Eikbergseweg maakte volgens Leenders deel uit van de Diepstraat die Eikberg, Bolberg en Lijndonk verbond. Het betreft vermoedelijk een deels als holle weg gelegen weg. De toponymist Chr. Buiks vond vermeldingen van de Diepestrate tot Lyndonck uit 1525, de Diepstrate omtrent den Bolberch in 1546, in d’Engstrate off Diepstrate in 1579, de Diepstrate tot Bavel in 1610, de Diepstrate op ten Leegen (Lage) Eijckberch in 1634 en nog eens de Diepstraete opden Leegen Eijckbergh in 1699.
De Diepstraat is, zegt Buiks, een ‘straat, die laag ligt ten opzichte van de omgeving’. Een dergelijke ligging kan ontstaan, doordat de akkers langs die straat bol liggen. Ook is het mogelijk dat de Diepstraat tussen twee wallen in lag, waardoor de straat ook relatief laag kwam te liggen.
Gezien de vermelding ‘tot Lyndonck’ is met de Diepstraat mogelijk bedoeld een deel van de huidige Bolbergseweg, die immers zich voortzet op Lijndonk en dan Lijndonkseweg genoemd wordt. Wellicht werd er ook mee bedoeld de Eikbergseweg, zegt Buiks, aansluitend bij het oostelijk deel van de Bolbergseweg. De familienaam Diepstraten komt nu nog algemeen voor in de omgeving van Breda.

Engstraat

Volgens Buiks en volgens De historisch-geograaf Karel Leenders liep er een straatje van de Eikbergseweg naar het zuiden, naar de Gilzeweg, de Engstraat. 1552: aenden Bolberch inde Engstrate, 1579: in d’Engstrate off Diepstrate, 1633: aen de Engstraet op den Eijckberch, 1638: opten Eijckberch bij d'Enghestraet enzovoorts. Met ‘eng’ zal hier bedoeld zijn ‘niet breed’, bijvoorbeeld doordat de weg ingesloten was door houtwallen.

Literatuur

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Ginneken en Bavel (Nieuw-Ginneken, 1983-1988). Deel 2 en 3, Bavel, Kerkeind en IJpelaar 1 en 2 (1983) en deel 9 en 10, Bavel, Bol- en Eikberg I en II (1984).

A.W. Jansen, Straatnamen voormalige gemeente Nieuw-Ginneken (Nieuw-Ginneken, 1997).

K.A.H.W. Leenders, Cultuurhistorische landschapsinventarisatie gemeente Breda (Breda, 2006). ErfgoedRapport Breda, nummer 1.

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven