Vondst van de maand

Er komen in ons archeologisch depot regelmatig mooie, bijzondere en opvallende vondsten voorbij. Vondsten met een interessant verhaal of vondsten die we gewoon even moeten delen met de rest van Breda. Een goede reden dus om de ‘vondst van de maand’ toe te voegen aan Erfgoedweb.

We bijten het spits af met een runderkaak. Wat op het eerste gezicht een onopvallend stuk runderkaak leek, bleek na het wassen en uitzoeken van de vondsten een deel van een prikslee. Het stuk kaak heeft in het brede, omhooggaande deel een rond gat dat er van nature niet in hoort, maar dat door mensenhanden gemaakt is om zo een priksleetje te bouwen.

Prikslee
Een prikslee is een klein sleetje waarop een kind zichzelf met stokken over het ijs duwde. Vanaf de middeleeuwen werden deze sleetjes gemaakt van de onderkaken van paarden of runderen. Door beide zijden van de onderkaak werd een gat geboord, waar vervolgens een dwarslat doorheen ging. Een plankje over de kiezen vormde het zitvlak, dat net groot genoeg was voor een jong kind. Met twee stokken met een (ijzeren) punt eraan kon het kind zich voortbewegen over het ijs.

Priksleetjes zijn bekend uit archeologische contexten vanaf de middeleeuwen. Op latere schilderijen en prenten van winterlandschappen zijn ze ook terug te vinden. De zestiende eeuwse gravure Schaatsenrijders bij de Sint-Jorispoort te Antwerpen is zo’n werk dat tussen de schaatsende mensen een kindje op een prikslee toont.

Grachtvulling
De vondst van de maand januari kwam tevoorschijn bij graafwerkzaamheden op het kruispunt van de Markendaalseweg en de Waterstraat. De opgravingslocatie bevindt zich aan de zuidrand van de stad, ter hoogte van oorspronkelijke loop van de Mark. Dit stukje rivier heeft lang gefunctioneerd als stadsgracht en vestinggracht en is rond 1890 gedempt. De vulling van de gedempte rivier werd op een diepte van 3,5 meter onder het maaiveld teruggevonden. Uit de vulling kwam het fragment van de prikslee en diverse andere vondsten, allen daterend tussen 1500 en 1850.