Schoolstraat, 'Slikstraatje' (Prinsenbeek)

1500 tot heden

De meisjesschool of St. Franciscusschool, waar de Schoolstraat naar genoemd is. Foto: C.T. Lohmann, 1962. (Beeldbank Stadsarchief Breda)

De oorspronkelijke naam van deze straat is het Slikstraatje. Later werd deze straatnaam gefatsoeneerd tot Schoolstraat, naar de school die hier stond. De toponymist Chr. Buiks verklaart de oorspronkelijke naam als Slikstraatje, straat waarvan de bodem vaak modderig was, een verschijnsel dat bij talrijke straten gewoon was. Door de diepe sporen van de karwielen kon het water niet zijwaarts afvloeien en bleef het lang in de karsporen en diepten staan. Daardoor waren veel wegen in najaar en winter zeer moeilijk begaanbaar. Op de plaats van de oude meisjesschool staat nu het nieuwe woonzorgcentrum Thebe Hagedonk, in gebruik genomen in 2013. Een gedeelte van de oude meisjesschool en het oude klooster aan de Markt is opgenomen in het complex.

Het Slikstraatje

De toponymist Chr. Buiks vond de Slijkstraat al vermeld in 1492: een Huys en erf neven de Slijcstrate. 1501: Aende Slyckstrate, enzovoorts, zeker tot en met 1794. Slijkstraatje in plaats van Slijkstraat komt ook voor: 1631: Op de Beke int Slyckstraetken. Volgens Buiks is het Slikstraatje op de Beek de huidige Schoolstraat in Prinsenbeek. Slikstraatje, straat waarvan de bodem vaak modderig was, een verschijnsel dat bij talrijke straten gewoon was. Door de diepe sporen van de karwielen kon het water niet zijwaarts afvloeien en bleef het lang in de karsporen en diepten staan. Daardoor waren veel wegen in najaar en winter zeer moeilijk begaanbaar. Een Slikstraat is ook bekend onder Rijsbergen, aldus Buiks. Op het minuutplan van het kadaster van Princenhage van 1824 staat het Slik Straatje en in de legger (het register) van openbare wegen van Princenhage van 1878 het Slikstraatje.

Voetpad

In de legger van openbare wegen van Princenhage van 1878 komt onder nummer 127 voor het Voetpad van het Slikstraatje naar de Beekschestraat. Vroeger liepen er heel veel voetpaden door de velden. Deze bestaan bijna allemaal niet meer. De mensen werden mobieler, de ruilverkaveling sloeg toe enzovoorts.

De Schoolstraat

In 1933 kregen de straten in de kom van de Beek officiële straatnamen. Op 22 augustus 1933 besloot de gemeenteraad van Princenhage het Slikstraatje de naam te geven van Schoolstraat. In 1942 werden volgens Latour de huizen in de Schoolstraat per straat genummerd. In de legger van openbare wegen van Beek (N.B.) uit 1948 komt echter nog steeds het Slikstraatje voor. Op 3 augustus 1949 besloot de gemeenteraad van Beek (N.B.) de nummering per wijk in de gehele gemeente te vervangen door een nummering per straat en werd de naam Schoolstraat nog eens bevestigd.

De meisjesschool

De Schoolstraat is genoemd naar de St. Franciscus- of meisjesschool. Het zusterhuis en de meisjesschool in Beek, het Sint Franciscusgesticht, werd gesticht in 1865 door de Penitenten-Recollectinen van Etten (later Franciscanessen genoemd). In 1870 werd de school vergroot. In 1873 kregen de zusters een flink klooster met een nieuwe kapel. Later werd de school nogmaals uitgebreid (1887, 1902, 1904 en 1925). In 1962 verlieten de laatste religieuzen het klooster. In 1966 werd het gebouw aangekocht door de gemeente Prinsenbeek en in 1969 geïntegreerd in het nieuwe gemeentehuis.

Zusters Penitenten-Recollectinen (Franciscanessen) en onderwijzeressen, die les gaven aan de scholen op de Beek, 1935. (Beeldbank Stadsarchief Breda)

De openbare school

In Prinsenbeek vestigden in de jaren zestig zich steeds meer gezinnen die niet katholiek waren en de behoefte aan openbaar onderwijs deed zich dus gevoelen. In 1969 ging een openbare lagere school van start in een noodhuisvesting. In datzelfde jaar werd het definitieve gebouw opgeleverd aan de Schoolstraat, het tweede schoolgebouw in de Schoolstraat dus. In 1972 kreeg de school de naam Apolloschool. De Apolloschool maakte later vanwege ruimtegebrek ook gebruik van de oude meisjesschool.

Thebe Hagedonk

In 2010 verhuisde de Apolloschool naar de Straatweide. In juli 2010 vond op de oude speelplaats van de meisjesschool archeologisch onderzoek plaats. In een oude greppel werden aardewerk en scherven gevonden uit de vijftiende eeuw. Verder werden nog de fundamenten teruggevonden van de waterpomp op het schoolplein.
Op de plaats van de oude meisjesschool staat nu het nieuwe woonzorgcentrum Thebe Hagedonk, in gebruik genomen in 2013. Een gedeelte van de oude meisjesschool en het oude klooster aan de Markt is opgenomen in het complex.

Literatuur

Sr. M. Annette, Geschiedenis der Penitenten-Recollectinen van Etten (Etten, 1951).
Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage (Breda, nog uit te geven).
C.J.M. Latour, Alfabetische index van wijken en straten en de huisnummering der gemeente Princenhage, 1850-1941 (1983) (Prinsenbeek, 1983).
Marion Remers, Gender en ruimte, Ongelijke zijden (Breda, 2000).
M.A.M. Voermans, Prinsenbeek van kerkdorp tot forensengemeente (Prinsenbeek, 1992).