In het voorjaar van 1994 heeft er op het Kerkplein een archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Herinrichting van het plein waarbij diepere ingrepen in de ondergrond zouden plaatsvinden waren de aanleiding. Vooraf was bekend dat de voormalige begraafplaats van de Grote Kerk zich daar bevond. Vanaf 1829 mocht daar niet meer begraven worden. Later zijn er nog kerkhuisjes tegen de zuidzijde van de kerk gebouwd.
Het onderzoek gaf tevens de mogelijkheid om de fundering van de kapellen te onderzoeken en te documenteren. Deze kapellen zijn in het midden van de zestiende eeuw aangelegd.
Opgraving Kerkplein 1994
Het dichtstorten van de opgravingsput na afloop van het onderzoek
Benen paternosterkralen, los verzameld in een grafkuil
Kistbeslag, zeventiende/achttiende eeuw
Onbekend object, circa 6 cm lang, messing. Afkomstig uit een ophogingslaag op de begraafplaats.
Deel van een riem met een nagelbeslag. Afkomstig van een ophogingslaag op de begraafplaats.
/
De opgravingsput op de huidige topografie en op het kadastraal minuutplan 1824. Daarop nog zichtbaar de contouren van de begraafplaats en de rij kerkhuisjes met helemaal links de torenwachterswoning. In grijs het omliggende archeologische onderzoek
Knekelput
Tussen twee steunberen van bovengenoemde kapellen werd een grote knekelput aangetroffen. Niet vastgesteld kon worden of dat dit het resultaat was van een periodieke ruiming op de begraafplaats of dat het begravingen waren die geruimd moesten worden voor de bouw van de kapellen. Uit historische bronnen is bekend dat al in de vijftiende eeuw de begraafplaats vol was en dat er dus geruimd moest worden.
Links de oude inrichting van het Kerkplein en rechts het opgegraven keldertje van de de torenwachterswoning
Torenwachterswoning
Van de in 1706 gebouwde torenwachterswoning werd alleen een keldertje aangetroffen met een vloertje van bakstenen en plavuizen. Het huis was tegen de doopkapel aangebouwd. Verdere bouwconstructies (goten en zinkputten) zijn allemaal aanzienlijk jonger.
Begravingen
In totaal zijn er ca. 92 begravingen gedocumenteerd waarvan er ca. 40 min of meer compleet waren. In het algemeen kwam de spreiding van leeftijden bij overlijden goed overeen met gemiddelden in de zeventiende en achttiende eeuw zoals deze uit ander onderzoek bekend zijn.
Op het kadastraal minuutplan is overigens duidelijk zichtbaar dat er slechts een fractie van de begraafplaats is opgegraven.
Links de knekelkuil zoals deze tegen de kerkmuur werd aangetroffen. Rechts onverstoorde begravingen uit de zeventiende en achttiende eeuw.
Vondsten
Naast de gebruikelijke hoeveelheid (kist-)nagels zijn er bij de begravingen enkele bijzondere vondsten gedaan, zoals een reeks benen kralen en wat kistbeslag. Een vondstenrijke ophogingslaag waardoor veel begravingen waren heen gegraven bevatte veel metaalvondsten en knikkers.
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
