Gageldonksepad (Haagse Beemden)

Gebieden
1300 tot heden
1458 1458

Het Hooghuis van Gageldonk in 1915. Foto: A. Smeur. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

De Gageldonkseweg, de Gageldonksetunnel, de Gageldonksestraat, het Gageldonksepad, de Donkweg en het Donkpad vormen één doorgaande fietsroute van Prinsenbeek de Haagse Beemden in tot aan het Schapenpad. We hebben al deze straten op Gageldonksepad gezet, omdat het oude kasteeltje Gageldonk, het Hooghuis, aan het Gageldonksepad ligt. Al deze straten, Gageldonkseweg, Gageldonksetunnel, Gageldonksestraat, Gageldonksepad, Donkweg en Donkpad, maakten vóór de aanleg van het nieuwe stadsdeel Haagse Beemden, deel uit van de oude Gageldonkseweg.

Kasteel Gageldonk

De heerlijkheid Gageldonk bestond al in 1312 en was zeer uitgebreid, zegt Karel Leenders. Het kasteel Gageldonk bestond in ieder geval al in 1465. Het was omgeven door een gracht. In 1973 zijn enkele fundamenten van het kasteel archeologisch opgegraven. Het huidige Hooghuis aan het Gageldonksepad is het oude poortgebouw. Het hele complex dateert van de vroege zestiende eeuw. Er moet een ouder complex op deze plaats gestaan hebben, maar dit is niet terug gevonden. Rond 1572-1574 werd het huis en de hoeve van Gageldonk door de Geuzen in brand gestoken, volgens de toponymist Chr. Buiks. In de buurt van het Hooghuis staat ook nog de kapel. Zie hiervoor onder het Moerenpad.

Gagel

De oudste vermelding van de naam Gageldonk is volgens Leenders van 1312. Gagel is volgens Buiks een struik van moerassige, zure grond met aromatisch geurende knoppen. Tot de late middeleeuwen was dit in gebruik als onderdeel van een kruidenmengsel (de gruit) om bier een betere smaak en betere houdbaarheid te geven. Gagel leverde ook een soort vet, dat voor het maken van kaarsen gebruikt werd. Gagel groeide vroeger overal op natte, zure grond. Een donk is een zandige opduiking in moerassig gebied. Hier dus begroeid met Gagel. Dat wijst er op dat ten tijde van de ontginning de omgeving behoorlijk moerassig was.

Literatuur

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage (nog uit te geven).
Herman Dirven, De gebouwen op het grondgebied van de vroegere heerlijkheid Gageldonk Hambroek van 1800 tot heden, in Hage nummer 22, mei 1978.
Karel Leenders, Gageldonk, in Hage nummer 21, december 1977.
Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988)

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven