Typisch Bredaas (1) Een half pintje............

20-09-2021

Ruim 30 jaar geleden werd in een beerput op het terrein van de huidige bibliotheek aan de Molenstraat een grote hoeveelheid vondsten opgegraven, Daaronder een aantal 17e eeuwse steengoed kruikjes die geijkt waren. Dat betekende dat de inhoud van deze kruikjes een door de stedelijke overheid gegarandeerde hoeveelheid vloeistof kon bevatten. In dit geval was dat één beduit, zo'n 0,4 liter. Er gingen 2 beduits in een pint. Althans in Breda want dat verschilde per stad of regio.

In zo'n kannetje werd een ijkteken aangebracht, de pegel, met het stadswapen als symbool van betrouwbaarheid. Stedelijke ijkmeesters controleerden al sinds de middeleeuwen gewichten, volumes en lengtes.

2285 AW 23 1490 low
2285 AW 23 2799a low
Eén van de steengoed kannetjes met een detailfoto van de loden pegel met het stadswapen van Breda.

In 1587 had de stedelijke ijkmeester die verantwoordelijk was voor de controle van de "natte maten" verklaard te beschikken over twee kannen van één Bredase pot of kan (1,61 l.) één van de halve pot of een pint (0,8 l.), één van de beduit of kwartpot (0,4 l.) en één van de halve beduit (0,2 l.). Deze kannen waren van metaal gegoten. Dit waren dus de referentie objecten waar alle kleinere inhoudsmaten aan werden getoetst.
Op 28 September 1733 kreeg de burgemeester machtiging om een nieuwe kan van koper en een beduit van tin "op de juste mate ende pegel" voor de ijkmeesters te doen vervaardigen.

De vondst van een aantal kannen met pegels wijst op de aanwezigheid van een herberg hoewel we dat in archiefonderzoek naar het betreffende pand niet hebben teruggevonden.

Meer weten over de oude maten en gewichten in Breda ? Kijk op de de website van het Meertensinstituut

Scan2285 AW 23 2799 pegel
Doorsnedetekening van de hals met de aangebrachte pegel.

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven