Hoe zat dat nou ook alweer ? Een middeleeuwse muurtoren in het Valkenberg

Breda werd tot ca. 1536 omringd door een stadsmuur, deels op een aarden wal, met daar omheen een vestinggracht. Deze gracht sloot aan de westzijde van de stad aan op de Mark. Aan de noordzijde van de stad liep de middeleeuwse stadsmuur tot in de jaren '30 van de zestiende eeuw dwars door het huidige park Valkenberg. Van een park was toen natuurlijk geen sprake. Buiten de stadsgracht lagen weilanden en was het ook nog een natte boel, althans in het gebied dat nu door het huidige park wordt ingenomen.
Binnen de stadsmuur was het ook best druk. Daar stond het huis Valkenberg met een grote visvijver en het middeleeuwse Begijnhof. Pas na het verdwijnen van de stadsverdediging, de sloop van het huis Valkenberg en de verhuizing het Begijnhof naar de huidige locatie was er ruimte voor een renaissancetuin die bij het nieuwe kasteel paste. Deze tuin en omliggende tuinen vormden later de basis van het huidige park.

In 1986 werd midden in het Valkenberg een stadsmuurtoren opgegraven.10 jaar eerder was de fundering al opgemerkt nadat er een boom werd gerooid. Deze toren werd tot ca.1 meter boven de grond opgemetseld en vormt nu een centraal punt in het park. Maar dit is niet de enige opgemetselde toren. Ook dichter naar de kasteelgracht toe is een toren zichtbaar. Deze werd in 1994 opgegraven en ook tot boven de grond opgemetseld. Tussen de torens moet dus de stadsmuur gelopen hebben. Maar deze muur werd bij archeologisch onderzoek niet gevonden. Dat kon maar één ding betekenen. De stadsmuur lag oorspronkelijk op een oudere aarden wal en werd na 1536 volledig gesloopt. Doordat de fundering van stadsmuur in de wal lag was deze ook in z'n geheel verdwenen. De muurtorens lagen veel dieper gefundeerd en werden wel teruggevonden.