Hoe kom je aan mastappels van 750 jaar oud ?

05-06-2022

In 1994 werd door een groot deel van de binnenstad het laat 19e eeuwse hoofdriool vervangen door een moderne betonnen versie. Dit project werd 2 jaar lang uitvoerig begeleid door onze archeologen. Zo vaak kreeg je tenslotte niet de kans om de onderkant van de stad op zo'n schaal te onderzoeken. Er werden tot 2,5 meter diepe sleuven getrokken om het oude bakstenen riool af te breken en te vervangen.
Zo gebeurde dat ook in de Visserstraat waar op dat moment Eloi Koreman in zijn huis archeologisch onderzoek deed in samenwerking met Wim Hupperetz. Zij waren het het die op zoek gingen naar oude bestratingen die misschien op de voorgevel zou aansluiten. Wat zij vonden en wat de archeologen daarna op meerdere plaatsen aantroffen was een houten bestrating van dunne stammetjes, gelegen op een frame van dikkere stammen. In de Lange Brugstraat was inmiddels een zelfde houten bestrating gevonden die tussen 1275 en 1325 kon worden gedateerd.

In de wand van de rioolsleuf werden de middeleeuwse stammetjes zichtbaar. Rechts het bewaarde deel van de bestrating, met een stukje ondergrond, nadat, 27 jaar later, de kist geopend werd.

Eloi heeft voor z'n huis een klein stukje uitgegraven en met een stukje ondergrond, als één blok in een kist opgeborgen.
Na ruim 27 jaar bleek de inhoud niet meer de oude structuur te hebben. Het was sterk uitgedroogd en daardoor gekrompen. De beslissing was eenvoudig. De ondergrond kon gezeefd worden op vondsten en de houten stammetjes zouden nog onderzocht kunnen worden op houtsoort.

Na het zeven van de onderliggende grondlaag werden daar onder andere dennenappeltjes in gevonden.

Uit de bodemlaag onder de houten stammetjes werden bij het zeven enkele vondsten er uitgepikt zoals aardewerk scherfjes, wat dierenbotjes en tot onze verrassing ook enkele delen van dennenappels.
En dat was bijzonder want daar was in 1869, bij de aanleg van het riool, al melding van gemaakt door G.G. van de Hoeven, Kapitein-Ingenieur, één van de ontwerpers van het nieuwe rioolstelsel. Hij vermeldt de opvallende vondst van masthout en mastappels in de Visscherstraat.

Links de afbraak van het 19de eeuwse riool, rechts de aantekening van Van der Hoeven over de vondst van mastbomen en mastappels in de Visserstraat.

Wat bijzonder is, en op dit moment nog niet goed uit te leggen, is het feit dat de grove den (de mastboom) in de late middeleeuwen hier niet meer voorkomt en pas in 1515, bij de eerste aanleg van het Mastbos, opnieuw wordt geïntroduceerd. Dus de vraag die we ons eigenlijk stellen is: Hoe kunnen er dennenappels van 750 jaar oud in de Bredase ondergrond terecht zijn gekomen? We hopen ook aan de hand van dit artikeltje bruikbare suggesties te krijgen.