Het beleg van Breda: Hoe stond de stad er eigenlijk voor?

03-05-2024

Rond 1624 was de stad Breda op een moderne wijze versterkt. Binnen de vesting bevonden zich naast de gewone burgers en landlieden een groot aantal soldaten (huurlingen). De gouverneur, Justinus van Nassau, en zijn gevolg beschikten over ca. 5200 soldaten. Daarnaast werden binnen Breda 1.800 burgers bewapend. Maar natuurlijk woonden hier ook een grote groep soldatenvrouwen en kinderen.

De vesting Breda rond 1590 en rond 1624. Duidelijk is de vesting tijdens de 80-jarige Oorlog sterk werd uitgebreid en gemoderniseerd. Rond de stad zijn de gebieden zichtbaar die onder water gezet konden worden of in de winter sowieso ontoegankelijk waren. Binnen de vesting, dus in de stad waren de laaggelegen delen inmiddels voldoende opgehoogd.

Het “Spaanse” leger omvatte ca. 80.000 man waarvan er 25.000 werden ingezet bij het beleg. 25.000 waren actief bij de bevoorrading waren en 30.000 man konden als reservisten ingezet worden maar bevonden zich in de zeer ruime omgeving van Breda. ook dit waren grotendeels huurlingen uit verschillende landen.

Links het portret van Justinus van Nassau, de enige buitenechtelijke zoon van Willem van Oranje. Hij was van 1601 tot 1625 gouverneur van Breda. Rechts het portret van Ambrogio Spinola, vanaf 1602 opperbevelhebber van het Spaanse leger in de Nederlanden. (collectie Rijksmuseum A'dam)

Aanleiding

In 1622 had het Spaanse leger onder bevel van Ambrogio Spinola tevergeefs getracht het staatse Bergen op Zoom te veroveren. Voor Spinola gold dit als een aantasting van zijn persoonlijke eer. Om de “nationale” schandvlek uit te wissen en het persoonlijke blazoen op te poetsen, was een “spektakelstuk” nodig.
“Spinola seyde dat men Breda aentasten moest, om dat het verlies van Breda aen Prins Maurits, die dese stadt als sijn oogh-appel beminde, een grooten hertseer veroorsaken, en daer door veel van sijn achting by de sijnen verliesen sou. “

Geen aanval maar belegering

Een extra argument voor een belegering was “de vastigheyt van de stadt, die van natuur én door konst sterck was”. Met andere woorden: De nattigheid rond de stad en de uiterst moderne stadsverdediging maakte het moeilijk om de stad in te nemen.
Zijne Excellentie (Spinola) besloot dus om Breda niet met geweld, "maar met honger te bestrijden en de vijand met het zwaard in de schede te overwinnen."

Dit leidde dus tot het beleg van de stad Breda die op 28 augustus 1624 startte een bezetting van de Zandbergen ten zuiden van vesting Breda.

(Ontleend aan "De belegering van Breda door Spinola 1624-1625" door Joop Rooze en Cees Eimermann.)

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven