Een vondst uit een verdwenen klooster

24-03-2023

Tussen de talloze ceramiek objecten die zijn overgedragen van het Stedelijk Museum Breda aan het Archeologisch Centrum zitten een aantal voorwerpen met een bijzonder verhaal. Vandaag gaat het over een stenen drinkuyt. Een stenen beker die die alleen omgekeerd kan worden weggezet en dus in één keer leeggedronken moet worden. Een enkele keer vinden we deze tijdens opgravingen. De meeste exemplaren zijn in de 15de en 16de eeuw te dateren.

Vredenberg merge2

Fascinerend is de tekst op het etiket dat in 1920 op de beker was aangebracht. Deze was opgegraven tussen de fundamenten van het verdwenen klooster Vredenberg "te Boeimeer onder Princenhage". Het gehucht Boeimeer was nog niet opgeslokt door de stad Breda.

van Bavel naar Boeimeer

De stichteres van het klooster was Maria van Loon-Heinsberg, de weduwe van Jan IV van Nassau, Heer van Breda. Kort na de dood van haar man (1475) besloot zij een klooster te stichten voor 25 zusters Augustinessen. Oorspronkelijk zou de stichting geschieden nabij de hoeve Woestenberg bij Bavel, maar deze plaats bleek ongeschikt voor een klooster. Uiteindelijk werd in 1483 een stuk grond in de Boeimeer geschonken, waarop in 1484 het klooster verrees. Dit moet in de nabijheid geweest zijn van de veel oudere hoeve Boeimeer die al in 1414 genoemd werd. Een kapel en een stenen kruisweg behoorden tot dit klooster.

Links de Drinkuyt in een recente houder. Of de beker echt uit de fundamenten van het klooster afkomstig weten we niet. De exacte locatie was niet meer bekend en er zullen vast bijgebouwen geweest zijn met stenen funderingen. Wel is duidelijk dat de drinkuyt uit de 15de/16de eeuw stamt en verkleurd is door intens vuur. Zou dat het gevolg zijn van de verwoesting in 1577 ?

Bij het beleg van Breda in 1577, in de beginjaren van de 80 jarige Oorlog, vluchtten de nonnen naar de stad, waar zij zich tijdelijk vestigden in het huis Ocrum in de St.-Jansstraat. (de huidige oudbouw van de Nieuwe Veste) De kloostergebouwen zijn toen geplunderd en verbrand. In 1578 kwam het klooster in handen van de stad en werd het voor afbraak verkocht. Van het klooster Vredenberg is nu niets meer over.

Vredenberg 1624 cropped

Tussen 1743 en 1781 werd op deze locatie een landhuis gebouwd. Om de tuinen lagen grachten. Er waren ook dreven: deTorendreef en de Vredenburgsedreef. (Zie de plattegrond uit 1824).

Links een uitsnede uit de opmetingskaart van het Mastbos, Markdal, Ginneken, Zandberg en Boeimeer uit 1624 met rechts het gehucht Boeimeer met "Dout Clooster" (het oude Klooster). Let op het noorden is aan de onderzijde. Rechts een projectie van de situatie in 1824 geprojecteerd op een actuele luchtfoto. (Klik voor vergroting.)

De omliggende boerderijen ( en hun opvolgers) hebben het veel langer uitgehouden. In de jaren '50 van de vorige eeuw is de laatste hoeve afgebroken. In 2009 werden bij rioleringswerkzaamheden in de hofjes van de Cimburgalaan nog dikke puinlagen waargenomen. De afbraakresten van oude stenen gebouwen die echter niet gedateerd konden worden.

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven