Boeken in een beerput. De schatkamer van Charles de Héraugière (3)

Dit is het derde deel over de schatten en schatjes die afkomstig zijn uit een beerput die in 1999 is opgegraven in de poort van Catharinastraat 91-93 die nu bekend staat als het Kapucijnerhof.
Het vermoeden bestaat dat in zeer korte tijd, na het overlijden van de Héraugière in 1601, een deel van het klein huisraad in die beerput is terechtgekomen. Beerputten diende niet alleen voor de opvang van ontlasting en urine maar ook om je te ontdoen alle soorten huishoudelijk afval waaronder dus ook klein huisraad. De omvang van de goot die naar de beerput voerde bepaalde wat er in verdween.
Het eerste deel van deze serie draaide om het naaimandje van mevr. de Héraugière. Het tweede deel over het bovenmatig luxe glaswerk en deze keer hebben we het over boeken, of eigenlijk wat er van overbleef; de boekbanden en de sluitingen.

In de inhoud van de beerput werden delen gevonden van negen boekbanden en 5 boeksloten. Een deel van de boekbanden had een houten binnenwerk dat met leer omkleed was. Bij andere banden was de kern niet meer aanwezig. Bij geen van de boekbanden waren nog resten van de papieren inhoud aanwezig. Dat was in de beerput allemaal al vergaan.
Alle banden waren eenvoudig versierd met geometrische of florale motieven behalve één exemplaar dat drie dwars geplaatste paneelstempels bevatte: "man van smarten" (Christus die z'n wonden toont), Johannes de Doper en een paneel met dieren in ranken.

De banden zijn bescheiden van omvang en het vermoeden is dat het om blokboeken gaat met een religieuze of profane inhoud voor privé-gebruik. Alleen het boek met de drie paneelstempels zou een boek geweest kunnen zijn met een diepere religieuze betekenis. Overigens was het bezit van negen boeken een teken van grote welstand.
De herkomst uit de Nederlanden is aannemelijk. Er lijkt een tweedeling gemaakt te kunnen worden tussen een groep banden uit de eerste helft van de zestiende eeuw en een groep die rond 1600 vervaardigd is.

Alle boekbanden zijn in 2000-2001 gerestaureerd door restauratieatelier Restaura. Tekst ontleend aan een quickscan van de boekbanden door A.J. Geurts.