Spoorstraat (Prinsenbeek)

Gebieden
1500 tot heden
1045 1045

Het nieuwe station Breda-Prinsenbeek in 1996. Foto: Johan van Gurp, BN De Stem. (Collectie BN De Stem, Johan van Gurp)

De Spoorstraat in Prinsenbeek herinnert ons aan het spoorse verleden van deze plaats. In de negentiende eeuw werden twee belangrijks spoorlijnen langs dit dorp aangelegd en in de eenentwintigste eeuw de HSL, de Hogesnelheidslijn Schiphol Parijs.
In 1907 kreeg Beek aan de latere Spoorstraat een stopplaats aan de spoorweg Dordrecht Breda. In 1948 heet deze straat voor het eerst de Spoorstraat. Bij de spoorwegovergang stond een café met de passende naam Spoorzicht (het café bestaat niet meer, het pand wel). In 1988 werd een nieuwe spoorweghalte geopend voor Prinsenbeek: de halte Breda-Prinsenbeek.

Deze wordt ook wel aangeduid als het station Breda-Prinsenbeek. De straat is een oude weg en heeft altijd deel uitgemaakt van aangrenzende wegen, zoals de Valdijk en de Gageldonkseweg. De historisch-geograaf Karel Leenders rekent de straat tot de Valdijk en de Holleweg. De Holleweg heet verderop de Gageldonkseweg. De toponymist Chr. Buiks noemt de huidige Spoorstraat de Holleweg.

Holleweg

Buiks geeft een vermelding van de Holleweg uit 1634: den Holenwech en een uit 1703: den Hoolensenwegh. Hol betekent volgens Buiks uitgehold, laaggelegen, bijvoorbeeld tussen wallen. Vergelijk het meer voorkomende Hoolstraat, bijvoorbeeld te Teteringen, zegt hij.

Spoorwegen

De spoorweg tussen Roosendaal en Breda werd aangelegd door de SociAnonyme des chemins de fer d'Anvers Rotterdam (AR). Het gedeelte tussen Roosendaal en Etten werd geopend in 1854, vanaf mei 1855 was het hele traject in gebruik tot en met Breda. De spoorweg van Rotterdam naar Breda werd aangelegd van Staatswege volgens de wet van 18 augustus 1860. Tot 1872 werd het vervoer tussen Moerdijk en Rotterdam geregeld met veerboten. De spoorlijn werd in fasen geopend: 1866: Breda - Lage Zwaluwe Moerdijk; 1872: Lage Zwaluwe - Dordrecht, inclusief de Moerdijkbrug; 1872: Dordrecht - Rotterdam Mallegat en in 1877: Rotterdam Mallegat - Rotterdam DP (tegenwoordig CS).
De Hogesnelheidslijn Schiphol Antwerpen is aangelegd tussen 2000 en 2006. Het eerste deel (tussen Antwerpen en Noorderkempen) werd op 15 juni 2009 geopend. Op 7 september 2009 startte de treindienst tussen Amsterdam en Rotterdam en op 13 december 2009 werd de gehele lijn in gebruik genomen, behalve de aftakking naar station Breda, die op 3 april 2011 volgde. Er is nog steeds geen rechtstreekse verbinding tussen Breda en Antwerpen

Str023b2 spoorstraat
De spoorlijn Breda – Rotterdam bij de Spoorstraat in Prinsenbeek bij de Spoorstraat. Foto: H.A. Hagen, 1952. (Beeldbank Stadsarchief Breda)

Spoorstraat

In de legger van openbare wegen (het register van openbare wegen) van de gemeente Beek (N.B.) uit 1948 staan de huidige Spoorstraat en de Gageldonkseweg tot aan het kruispunt met de Steenakkerstraat voor het eerst aangeduid als de Spoorstraat. Op 3 augustus 1949 besloot de gemeenteraad van Beek (N.B.) de nummering per wijk in de gehele gemeente te vervangen door een nummering per straat en kreeg deze straat officieel de naam Spoorstraat. Op 1 juli 1951 werden de nieuwe plaatsnaam en gemeentenaam Prinsenbeek, de nieuwe straatnamen en de nieuwe huisnummers in één keer ingevoerd.

Stopplaats Beek

Op 25 juli 1907 werd, volgens Sjoerd Eeftens, nabij wachterswoning nummer 8 aan de latere Spoorstraat te Beek een stopplaats geopend. Een stopplaats is blijkbaar nog eenvoudiger dan een spoorweghalte. De beide perrons lagen ten zuiden van de overweg. De spoorwegwachter of zijn vrouw verkocht de plaatskaarten. Drie of vier maal per dag kon men zich vanaf hier naar Breda of in de richting van Dordrecht begeven. Op 15 mei 1935 werd de stopplaats gesloten. Het regionale vervoer werd afgeroomd door autobusdiensten en de spoorwegen legden zich toe op het langeafstandsvervoer. Met de sluiting van kleine stations en haltes werden kortere rijtijden mogelijk. Aan de Spoorstraat stond bij de spoorwegovergang een café met de passende naam Spoorzicht, zeker tot in de jaren zeventig.

Station Breda-Prinsenbeek

Op 28 mei 1988 werd een nieuwe spoorweghalte geopend voor Prinsenbeek: de halte Breda-Prinsenbeek. Deze wordt ook wel aangeduid als het station Breda-Prinsenbeek. De reden hiervoor was uiteraard de bouw van de nieuwe woonwijken in de Haagse Beemden ten oosten van de spoorweg.

Beekse Stationsweg (Prinsenbeek)

In 2005 werd een nieuwe weg aangelegd ten oosten van de autoweg A 16 en de Hogesnelheidslijn HSL die begint bij de Valdijk en in noordelijke richting loopt tot aan het station Breda-Prinsenbeek. Bij besluit van Burgemeester en Wethouders van Breda van 14 juni 2005 is voor deze nieuwe straat de naam Beekse Stationsweg vastgesteld.

Literatuur

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage (Breda, nog uit te geven).
Sjoerd Eeftens, Boemelen over 's-Princen Land (Prinsenbeek, 1987), in Hage, geschiedenis van Princenhage en Prinsenbeek, nrs. 49 t/m 51.
K.A.H.W. Leenders, Cultuurhistorische landschapsinventarisatie gemeente Breda (Breda, 2006). ErfgoedRapport Breda, nummer 1.

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven