Sintelweg (Effen)

Gebieden
1809 tot heden
STR307 Sintelweg JVG19831009042 STR307 Sintelweg JVG19831009042

De herdenking op de Vloeiweide in 1983. Het drama wordt elk jaar herdacht. (Foto: Johan van Gurp, BN De Stem, Collectie Stadsarchief Breda id. JVG19831009042)

Deze weg komt al voor op de kaarten van het Hollands kadaster van 1809 en op het minuutplan van het kadaster van 1824, maar nog zonder naam. In de legger van openbare wegen van Princenhage van 1870 wordt hij voor het eerst de Sintelweg genoemd. De weg was toen dus al verhard met sintels. De toponymist Chr. Buiks heeft een vermelding van de Sintelweg gevonden uit 1910. De Sintelweg ligt gedeeltelijk pal langs de grens tussen Princenhage en Rijsbergen, nu de gemeentegrens van Breda en Zundert.

Sintels

Op de topografische kaarten van 1958 en later staat de Sintelweg aangegeven als een halfverharde weg van de Rijsbergseweg tot aan de IJzermolen. De sintelverharding moet echter al van vóór 1870 zijn. Op de topografische kaart van 1967 staat de Sintelweg tot aan de IJzermolen aangegeven als een verharde weg. Het overige gedeelte door de Vloeiweide was toen nog steeds halfverhard. Het gedeelte bij de ruïne van de boswachterswoning op de Vloeiweide is nu nog steeds verhard met originele sintels.

Verontreiniging

Voorheen werden veel wegen verhard met sintels of koolas. Dit was een afvalproduct van gasfabrieken en ijzergieterijen. Boeren konden de sintels gratis ophalen bij de fabriek. Bij de fabriek waren ze blij dat ze er van af waren en boeren konden de sintels gebruiken voor de verharding van wegen en het ophogen van natte weilanden. In sintels zit allerlei verontreiniging, onder andere zware metalen, maar dat besefte toen niemand zich.

De Vloeiweide

De Sintelweg liep voorheen op Rijsbergs grondgebied door tot aan de Hellegatweg. Het laatste gedeelte heet nog steeds Sintelweg, onder Rijsbergen, maar het tussenliggende deel is verdwenen. Via het landgoed de Vloeiweide kunnen we weer op dit gedeelte van de Sintelweg komen. Hier staat de ruïne van de boswachterswoning van de Vloeiweide, waar zich in 1944 het drama van de Vloeiweide afspeelde.

Op topografische kaarten staat de doorgaande Sintelweg nog aangegeven tot en met 1998. Op de topografische kaart van 1999 is de verbinding verbroken. Het tussenliggende gedeelte kan echter al heel wat jaren vóór 1999 verdwenen zijn.

IJzermolenbrug

Aan het einde van de huidige Sintelweg ligt de IJzermolenbrug over de Turfvaart. Deze brug wordt al zo genoemd in de legger van 1878. De IJzermolen stond aan de Rijsbergse kant van de gemeentegrens. De molen werd gebouwd in 1763 en diende voor het pletten van ijzer. In 1856 werd de molen gesloopt, maar een rijtje van vier arbeiderswoningen aan de Princenhaagse kant van de grens bleef staan. Enkele jaren geleden zijn zij gerestaureerd en samengetrokken tot één woning.

Literatuur

Joris van den Bergh, De Post in de Vloeiweide (Breda, 1944).

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage, deel 4.8 Effen (Breda, 2018). Erfgoedrapport Breda 60.

G.J.M. Goossens-van der Sande, Herdenking Vloeiweide (z.pl., ca. 1984).

Jan Hagedoorn, Verloren maar niet vergeten, terug in hun tijd, brug naar het heden (Rijswijk, 2003).

Ton Kappelhof, ‘Nijverheid in Princenhage in het begin van de 19e eeuw’, in Hage nummer 12, december 1974.

Rinie Maas, Brabants oorlogsdrama, het verbeten verzet op de Vloeiweide (Zundert, 2011).

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).
J. van der Sanden en C. Rombouts, Gedenkschrift "Vloeiweide" 4 oktober 1944 (Breda, 1989). Stichting Herdenking Vloeiweide.

J.W.M. Schulten, De geschiedenis van de Ordedienst, mythe en werkelijkheid van een verzetsorganisatie (Den Haag, 1998).

Jan Schulten, ‘De radiopost van de Ordedienst in Rijsbergen, achtergronden van het drama op de Vloeiweide’, in Jaarboek de Oranjeboom XLVII (1994).

Teresien da Silva en Dineke Stam, Sporen van de oorlog, ooggetuigen over plaatsen in Nederland, 1940-1945 (Amsterdam, 1989).

P.H.M. Thissen, Heideontginning en modernisering, in het bijzonder in drie Brabantse peelgemeenten 1850-1940 (Utrecht, 1993).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven