Schuurkerkstraat en Schuurkerksteeg (Princenhage)

Gebieden
Bouwwerken
1972 tot heden
STR332 Schuurkerkstraat STR332 Schuurkerkstraat

Het laatste restant van de schuurkerk, de voormalige sacristie, in de tuin achter de voormalige Boerenleenbank in de Liesbosstraat. (Foto: Firma Schreurs, v/h firma Stutz, 1957, coll.Stadsarchief Breda, id. 19570198)

In de zestiende eeuw is het christendom in West-Europa gesplitst in het katholicisme en het protestantisme. Als beginpunt van deze splitsing wordt traditioneel het jaar 1517 beschouwd, toen Maarten Luther zijn 95 stellingen openbaar maakte.

In de Nederlanden werden de verhoudingen op de spits gedreven door de Beeldenstorm van 1566. De Nederlanden werden daarna gesplitst in een noordelijk, protestants deel en een zuidelijk, katholiek deel. Bij de Vrede van Munster werd aan de katholieken in de Noordelijke Nederlanden verboden hun godsdienst in het openbaar uit te oefenen. In katholieke streken werden daarom onherkenbare kerkgebouwen gebouwd, zogenaamde schuurkerken.

De schuurkerk in Princenhage

De Schuurkerkstraat is in 1972 genoemd naar de schuurkerk die tot 1804 op deze plaats stond. De Schuurkerksteeg, achter de Schuurkerkstraat, kreeg zijn naam in 2011. Tussen 1648 en 1650 werd aan de Heilaarstraat een schuurkerk neergezet, een gebouw dat uiterlijk een schuur was, maar dat werd gebruikt als kerk. Deze eerste schuurkerk brandde af in 1676. De tweede schuurkerk, die op dezelfde plaats werd opgericht, brandde af in 1721. De katholieken in Princenhage kregen de Sint Martinuskerk in 1800 terug, waarna in 1804 de oude schuurkerk werd gesloopt. De schuurkerk werd in 1712 en in 1760 aangeduid als de Kerkschuur, in 1713 als de Papenkerk en in 1753 als de Roomse Kerk. In de tuin van Liesbosstraat 8 staat nog een stuk muur dat mogelijk een onderdeel is geweest van deze kerk.

Kerkgang

De toegang vanaf de Heilaarstraat naar de schuurkerk, ter plaatse dus van de huidige Schuurkerkstraat, werd in 1776 de Kerkgang genoemd. Deze gang heette in 1837 nog de Oude Kerkgang.

De huidige Pastoor van Spaandonkstraat heette 1734 en 1748 vanwege de schuurkerk de Kerkstraat. De Kerkstraat was dus niet een straat langs de huidige Sint Martinuskerk. In de negentiende eeuw was de naam Kerkstraat of Kerkstraatje nog steeds in gebruik. In 1907 kreeg de straat de naam Heilaarstraat en in 1972 de huidige naam. In de volksmond bleef de straat echter nog steeds de Kerkstraat heten, tot de sloop van de huizen in de jaren zeventig.

Literatuur

Chr. Buiks, Veldnamen in de voormalige gemeente Princenhage, Deel 4.1 Hage Dorp (Breda, 2018). Erfgoedrapport Breda 60.

Herman Dirven, ‘De schuurkerk in de Hage’, in ‘Geschiedenis van Princenhage – Prinsenbeek, 1648-1794, of De Hage als heerlijkheid in het generaliteitsland Brabant, of Hage tijdens de reformatie’, in Hage 31-35, oktober 1981 – november 1982, p. 191-192.

J.L.M. de Lepper, ‘Deken Holthuyzen, zijn zorgen en zijn gevangenschap’, in Jaarboek De Oranjeboom, XXII (1969).

J.L.M. de Lepper, ‘Deken Verschuren en prins Willem III’, in Jaarboek De Oranjeboom, XXV (1972).

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven