Opgraving Bouvignelaan boomgaard 2009

In de winter van 2009 heeft er op een terrein ten zuiden van het nieuwbouwcomplex van het waterschap aan de Bouvignelaan een proefsleuvenonderzoek plaatsgevonden. Het terrein zal als boomgaard worden ingericht waarbij de plantgaten het bodemarchief zouden verstoren. De archeologische verwachtingen voor het terrein waren hoog omdat het deel uitmaakte van legerkampen tijdens het beleg van Breda in 124 en 1637

Het archeologisch onderzoek

Het inventariserend veldonderzoek heeft uitgewezen dat er verschillende sporen op het terrein aanwezig zijn die in verband gebracht kunnen worden met de Tachtigjarige Oorlog. In het noordoostelijke gedeelte van het gebied zijn enkele kuilen gevonden waarin materiaal uit het begin van de 17e eeuw is aangetroffen. De kuilen zijn waarschijnlijk gegraven tijdens de aanwezigheid van legerkampjes op het terrein. Eveneens in het noordoostelijke gedeelte van het terrein zijn paalsporen gevonden. Mogelijk hebben deze paalsporen tot een gebouw behoord. Verder onderzoek zou dit kunnen aantonen. Juist in dit gedeelte van het terrein werden met de metaaldetector ook veel metaalvondsten aangetroffen (vooral veel musketkogels, maar ook enkele muntjes en een bronzen leeuwenkopje). Over het hele terrein verspreid is materiaal uit de 17e eeuw en later gevonden, maar deze vondsten werden vooral gevonden bij de aanleg van het vlak en met de metaaldetector bij het onderzoeken van de stort.

Verdedigingswerken ?

Het westelijke gedeelte van het terrein leek in eerste instantie grotendeels verstoord te zijn. Toen onder deze verstoring gekeken werd bleek dat er verschillende grachten en verlaagde stukken in dit gedeelte van het gebied aanwezig waren. Er was één gracht die in twee verschillende putten aangesneden werd en die een duidelijke bocht over het terrein maakte. Ten westen van deze gracht was een strook van ongeveer 5 meter breed waarop een wal gelegen kan hebben. Daarnaast lag een tweede gracht of verlaagd terreingedeelte. In een doorsnede door dit gracht- en walsysteem was te zien dat er op de plaats waar we de wal verwachtten een plaggenbeschoeiing in de naastgelegen verlaging aanwezig was. De plaggenbeschoeiing is in de andere werkput, waar de verlaging ook aanwezig was, niet meer terug gevonden. De grachten, verlagingen en eventuele wallen duiden op een verdedigingswerk, zoals een linie of schans. De grachten vormen geen logische structuur, ze dateren uit verschillende fasen.

Legerkampjes

Op oude kaarten die de situatie op het terrein weergeven ten tijden van de Tachtigjarige Oorlog is te zien dat er verschillende legerkampjes op het terrein hebben gelegen, maar er zijn geen verdedigingswerken op de kaarten te zien die overeenkomen met de aangetroffen grachten. Zo’n verdedigingswerk hoeft maar een korte periode bestaan te hebben, want de legers ruimden alles grondig achter zich op zodat de vijand er niet opnieuw gebruik van kon maken. Dit onderzoek heeft overigens geen sporen of vondsten opgeleverd die ouder zijn dan de 17e eeuw.

Boomgaard

Na het graven van de proefsleuven is besloten de bomen in de boomgaard op wallen te leggen, voor ondiep wortelende soorten te kiezen en om een hoge grondwaterstand te behouden, zodat de archeologische sporen van het legerkamp uit de Tachtigjarige Oorlog behouden konden blijven. Verder onderzoek was daarom niet nodig, de sporen blijven in de bodem bewaard, zodat eventueel in de toekomst met nieuwere technieken onderzoek uitgevoerd kan worden.