Fellenoordstraat (Centrum)

Gebieden
1878 tot heden
STR345 Fellenoordstraat 19942699 STR345 Fellenoordstraat 19942699

Het kruispunt van de Fellenoordstraat en de Nieuwe Haagdijk. Foto: Simon Schonck, Openbare Werken gemeente Breda, 1980. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda id.19942699)

De oorspronkelijke Fellenoord

De Fellenoord was oorspronkelijk de naam voor het verlengde van de Haagdijk. De naam Fellenoirt komt voor het eerst voor in een vestbrief (transportakte) uit 1517. De algemeen geaccepteerde verklaring voor deze naam is 'felle voorde'. Een voorde is een doorwaadbare plaats en fel zou gevaarlijk betekenen. De voorde zou zich dan hebben moeten bevinden op de plaats waar de Haagdijk de rivier de Aa of Weerijs kruiste. In latere jaren bevond zich hier een brug, de Sint Meertensbrug.

De naam Fellenoord verschuift

In 1682 werden de wallen gereconstrueerd en de Haagdijk werd fors ingekort. Nagenoeg de hele Fellenoord werd gesloopt. De naam ging echter over op de huidige Nieuwe Huizen, die in deze tijd werd aangelegd. De namen Nieuwe Haagdijk, Fellenoord en Nieuwe Huizen werden voor deze straat door elkaar gebruikt, maar uiteindelijk kreeg de naam Nieuwe Huizen toch de overhand. Langs de wal lag tussen het einde van de Haagdijk en het einde van de Nieuwe Huizen een smal pad met enkele achterhuizen. De naam Fellenoord ging in de loop van de tijd over van de Nieuwe Huizen op dit pad. De wijkregisters van 1851 en 1856 noemen de huidige Fellenoordstraat de Feilen Oort. Blijkens het bevolkingsregister van 1860 was de naam Fellenoord toen al helemaal ingeburgerd.

De Fellenoordstraat breidt zich uit

In 1875 werden de wallen geslecht en werden op de vrijgekomen vestinggronden nieuwe straten aangelegd. In 1878 werd de Fellenoord tussen de Nieuwe Haagdijk en de Nieuwe Huizen omgedoopt in Fellenoordstraat. Het gedeelte van de huidige Fellenoordstraat van de Nieuwe Huizen tot Van Coothplein werd meestal de Grintweg, officieel de Overweg over het militaire terrein de Gasthuisvelden. De zogenaamde Witte Huisjes worden in het adresboekje van 1885 aangeduid als Militaire Woningen bij de Gasthuisvelden, in 1893 als Gasthuisvelden, voormalig Bastion Holland en in 1895 als Gasthuisvelden zonder meer. Pas in 1898 werden deze woningen genummerd aan de Fellenoordstraat.

De brug over de rivier de Mark

Tussen de Fellenoordstraat en het Van Coothplein lag tot 1949 een brug over de Mark. Op deze plaats bevond zich de Watermolen en de Grote Sluis of Grote Inundatiesluis. In 1566 waren ‘de nieuwe watermolens van de "prins", van Willem van Oranje dus, in aanbouw. In 1580 werd bij de Grote Watermolen bij de Ginnekenpoort de Grote Inundatiesluis gebouwd. Door afsluiting van deze sluis konden in oorlogstijd grote gebieden onder water worden gezet (inundatie). Naast de sluis lag een houten brug. De sluis werd in 1874 afgebroken. De brug over de Mark op de plaats van de voormalige Inundatiesluis kreeg in 1937 de naam Van Coothbrug.

In 2022 is door archeologen van de gemeente Breda een deel van de vestingmuur met daarbij een sluisdoorgang teruggevonden.

Literatuur

A. van Lieshout: Toponiem 'Fellenoord', in Nomina Geographica Neerlandica, 1954.

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven