Brabantlaan, Hertog Hendriklaan en Hertog Janlaan (Brabantpark)

Gebieden
1930 tot heden
1639 1639

Het Brabantpark met de Brabantlaan, Hertog Janlaan en de Hertog Hendriklaan op de Cito-Plan van Breda uit 1949, een van de fraaiste plattegronden die ooit van Breda verschenen zijn (Particuliere collectie)

Vanaf 1930 werden er plannen gemaakt voor een villapark dat later de naam Brabantpark zou krijgen. Het stedenbouwkundig ontwerp is van de directeur van Openbare Werken, P.A.H. Hornix en de parkaanleg van de directeur van Beplantingen C.M. van Koolwijk. Het definitieve plan dateert uit 1934: een villapark in landschapsstijl. Binnen dit villapark ontwierp Van Koolwijk vervolgens een formele tuinaanleg, de zogenaamde Engelse Tuin. Hij beschouwde deze als een van zijn meest geslaagde tuinontwerpen. Later werd deze tuin dan ook naar hem vernoemd en heet de tuin nu Koolwijkpark. Na de Tweede Wereldoorlog werd dwars door het villapark een brede stadsautoweg aangelegd, de Claudius Prinsenlaan, waardoor de oorspronkelijke aanleg ingrijpend werd gewijzigd. In 1955 bereikte het park zijn huidige vorm en enkele jaren later kreeg het de nieuwe naam Van Koolwijkpark.

Hertogen van Brabant

In 1936 werd besloten de ontsluitingsweg aan de noordzijde de Brabantlaan te noemen en de wegen in het villapark de Hertog Hendriklaan en Hertog Janlaan. In 1938 kreeg het villapark de naam Brabantpark.
Meerdere hertogen van Brabant in de twaalfde en dertiende eeuw droegen de naam Hendrik, in totaal vier. Ook meerdere hertogen van Brabant droegen de naam Jan. De bekendste is Jan I (1252/1254-1294), hertog van Brabant van 1267 tot 1294 en van Limburg van 1288 tot 1294. Hij breidde Brabant aanzienlijk uit en was de overwinnaar in de Slag bij Woeringen (5 juni 1288) tegen de hertog van Gelre. Hij staat verder bekend als een levensgenieter en liefhebber van muziek, zang en dichtkunst. Zijn hartstocht voor jachtpartijen en gewelddadige riddertoernooien moest de hertog echter met de dood bekopen; hij verongelukte tijdens zo'n toernooi.

Brabantia Nostra

Deze naamgeving is ongetwijfeld beïnvloed door de beweging Brabantia Nostra, opgericht in 1935. Deze streefde naar het behoud van het eigen Brabantse volkskarakter inclusief de cultuur, het geloofsleven en het overgeërfde streekeigene. Steekwoorden waren Brabant, orde, Nederland, katholiek, volk en volksgemeenschap. Men was tegen de trek van het platteland naar de stad en de komst van industrie. Nieuwbouw en aanleg van wegen tastten de schoonheid van het landschap aan, vond men. Na de Tweede Wereldoorlog werd dit gedachtegoed toch wel enigszins als besmet beschouwd. Tezelfdertijd kwam in het kader van de Wederopbouw een versterkt moderniseringsproces op gang waardoor het conservatieve regionalisme van Brabantia Nostra minder weerklank vond. In 1951 werd de beweging opgeheven.

Literatuur

Gerard Otten, De wijken in Breda uit de jaren twintig en dertig: een toekomstig Beschermd Stadsgezicht?, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2001, nummers 2 en 3.
Gerard Otten, Het Van Koolwijkpark (het voormalige Brabantpark) te Breda, Een generatieconflict in de stedenbouw, in Jaarboek de Oranjeboom LXII (2009).
J.L.G. van Oudheusden, Brabantia Nostra, een gewestelijke beweging voor fierheid en schoner leven, 1935-1951 (Tilburg, 1990).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven