Onder het plaveisel van het terras (2). de Havermarkt

20-05-2021

Op 27 augustus 1490 breekt er in het westelijk gedeelte van de stad een grote brand uit in een huis aan de Vismarkt. Ruim 170 huizen brandden af. Grotendeels houten huizen op ondiepe stenen funderingen. Vaak nog met lemen wanden en rieten daken.
Een goed moment volgens het stadsbestuur om een deel van de huizen niet opnieuw op te bouwen en een plein aan te leggen voor een "haver" of "coren" markt. Aan het eind van de Vismarktstraat (toen dus nog de Vismarkt geheten) stond de stadskraan en het was van belang om vlak daarbij een marktplein te hebben.

Vismarkt
Een actuele luchtfoto met in paars aangegeven welk deel van de oude Visserstraat en Vismarkt werd ingericht als Marktplein.

Vóór 1490 liep de Vismarkt vanaf de stadsmuur ter hoogte van de huidige Haven door tot aan de kerktoren. Uit de archieven weten we nl. dat de visbanken tot daar doorliepen. Visbanken waren stenen tafels die voor het schoonmaken en verhandelen van zee- en riviervis werden gebruikt.

De Visserstraat was dus ook veel langer en liep door tot aan de hoek met de Torenstraat.

Rioleringswerkzaamheden 1995

Bij de vervanging van het 19e eeuwse hoofdriool in 1995 konden archeologen alle middeleeuwse sporen in de brede werksleuven documenteren. Daaronder ook enkele muurtjes van gebouwen die er voor 1490 hebben gestaan. Wat oppervlakte betreft was dat natuurlijk maar een fractie van het gehele plein. Daarom mag verwacht worden dat zich onder de voeten van de terrasbezoekers zich nog talloze resten bevinden van de 14e en 15e eeuwse woonhuizen.

Havermarkt riolering
Havermarkt muurwerk
Zicht op één van de rioleringssleuven met rechts een stukje fundering van één van de 15e eeuwse huizen.

De archeologen documenteerden alle bodemlagen die zichtbaar werden in de rioolsleuven. Dat waren wel zo'n 20-25 profieltekeningen. Er werden restjes van natuurstenen bestrating uit de 15e en 16e eeuw. Maar daaronder ook de oudste ophogingslagen met stadsvuil uit de 13e eeuw. En helemaal onderin lag de natuurlijke bodem. Zoals het was voordat de de eerste huizen hier verschenen. Het moet op deze plek een natte boel geweest zijn. We denken zelfs dat hier de Mark nog het nodige zand en slib heeft afgezet. Vandaar dat er flink opgehoogd moest worden.

Havermarkt archeologie
Havermarkt jaren 50 low
Links alle archeologische waarnemingen op de kadastrale kaart van 1824. Rechts de Havermarkt in de jaren '50. (foto Dio Rovers, collectie RCE inv.nr. 33.765b)

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven