Het middeleeuwse Breda volgens Van Goor en Van Broeckhuysen. (Of toch net niet middeleeuws ?)

De militair/geschiedschrijver Adam van Broeckhuysen heeft rond 1730 een kaart van Breda rond 1355 getekend. Hij heeft vermoedelijk beschikt over veel ouder kaartmateriaal dat toen nog aanwezig was maar verloren is gegaan. Het plan was om deze kaart te publiceren in zijn boek ”De geschiedenis van stad en land van Breda “. Tot publicatie is het echte nooit gekomen omdat Thomas Ernst van Goor hem voor was met zijn boek “Beschrijving van stadt en lande van Breda”. De hierin afgebeelde stadsplattegrond van B.F. Immink lijkt op dezelfde middeleeuwse kaart terug te grijpen als die van Van Broeckhuysen.

Het bijzondere van beide kaarten is dat ze het middeleeuwse stadsplan combineren met straten en pleinen die pas veel later zijn ontstaan. De Havermarkt, Annastraat, Halstraat, Kraanstraat en een deel van de Nieuwstraat zijn pas tussen 1490 en 1540 aangelegd.

Beide beelden een Noormannen of Deenen burcht af ter hoogte van de Nieuwe Prinsenkade. (Klik voor vergroting) .Een fraaie verwijzing naar de laatmiddeleeuwse Denensage en de Heilig Kruis legende. Ook geven ze een gedetailleerd beeld van de stadsommuring en de torens. Daarentegen wordt de 14de eeuwse burcht van Polanen heel schetsmatig weergegeven.

De kaart van Van Broeckhuysen laat nog een aantal intrigerende details zien waarvan niet duidelijk is waarom hij dit tekent. Een verbinding tussen de waterloopjes de Mosselkreek (onder het huidige winkelcentrum de Barones) en de Verloren Cost (Zuidzijde Stadserf) is volstrekt onbekend................maar niet onmogelijk. Bij archeologisch onderzoek op de Grote Markt bleken er namelijk grote hoogteverschillen aanwezig te zijn en werd ter hoogte van café de Vulling een laagte aangetroffen in de natuurlijke ondergrond.

Het blijft dus raadselachtig welke bronnen beide geschiedschrijvers hebben gebruikt bij het vervaardigen van deze plattegronden waarbij oud en nieuw door elkaar lopen.