Zandbergdwarsstraat (Zandberg)

In Breda is vóór de Tweede Wereldoorlog weinig gebouwd in modernistische stijl en van wat er dan nog gebouwd is, is nog eens vaak gesloopt. We moeten dus zuinig zijn op datgene dat nog rest. Wat er over is staat gelukkig bijna allemaal op de monumentenlijst.

Betonwoningen

De oudste woningen in Breda in modernistische stijl zijn de zogenaamde Betonwoningen in de Zandberg. Na de Eerste Wereldoorlog werd er in de volkswoningbouw druk geëxperimenteerd met beton. De prijzen waren enorm gestegen en men wilde toch voldoende huizen bouwen voor de arbeidersklasse. De Betonwoningen aan de Zandbergdwarsstraat werden gebouwd in 1922. Op dat moment viel de Zandberg nog onder de gemeente Teteringen, die dan ook de opdrachtgever was.

Burgemeester G.M. Sutorius was in 1921 burgemeester geworden van deze verstedelijkte gemeente (later werd hij burgemeester van Princenhage) en de bouw van de Betonwoningen was het eerste wat hij hier tot stand bracht. De centrale straat in het complex heette dan ook aanvankelijk de Sutoriusstraat.
De Betonwoningen omvatten twee bouwlagen (aanvankelijk boven- en benedenwoningen), met een plat dak. De woningen werden gebouwd door Bredero's Bouwbedrijf te Utrecht. In 1927 kwam het complex door de annexatie in Breda te liggen en werd de naam van de straat gewijzigd in Zandbergdwarsstraat. Sutorius heeft ondertussen een nieuwe straatnaam gekregen in Princenhage, zodat herstel van de oorspronkelijke naam niet meer mogelijk is.

Literatuur

Marc Berends en Gerard Otten, ‘Modernisme in Breda vóór de Tweede Wereldoorlog’, op erfgoed.breda.nl.

Marieke Kuipers, ‘Betonwoningen in Teteringen’, in Bouwen in beton, Experimenten

in de volkshuisvesting voor 1940 ('s-Gravenhage, 1987).

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).