Vincent van Gogh

Grootvader Vincent van Gogh in de Visserstraat

Vincents grootvader, eveneens Vincent geheten, leefde van 1789 tot 1874 en was dominee. Vanaf 1822 was hij predikant van de hervormde gemeente Breda en preekte hij in de Grote Kerk. Aanvankelijk woonde hij op het adres Catharinastraat 9, bekend onder de naam Huis Wijngaarden. In 1835 verhuisde hij met zijn gezin naar Visserstraat 3 en stief daar in 1874, waarna hij werd begraven op de protestantse begraafplaats Zuilen aan de Haagweg. De schilder Vincent is uiteraard regelmatig in dit huis op bezoek geweest. Wim Hupperetz geeft in zijn boek over de Visserstraat een gedetailleerd overzicht van de indeling en de inrichting van dit huis.

Oom Vincent in Princenhage

Naast een gelijknamige grootvader had Vincent van Gogh ook een oom die dezelfde voornaam droeg en een grote reputatie had in de kunstwereld. Nadat deze ‘oom Vincent’ besloten had om het rustiger aan te gaan doen, kocht hij een huis in Princenhage aan de huidige Haagweg, op de hoek van de Esserstraat. In 1873 liet hij het pand verbouwen en uitbreiden, waarbij het zijn huidige aanzicht kreeg. Ook de naam Huize Mertersem dateert uit die tijd. In het pand had hij een grote schilderijengalerij. Vincent had veel contact met zijn oom en is hier verschillende malen op bezoek geweest. De verhouding was echter niet altijd even goed. Oom Vincent overleed in 1888. Zijn weduwe, Cornelia Carbentus, bleef nog in het pand wonen tot haar dood in 1913. Het echtpaar is begraven op de protestantse begraafplaats Zuilen aan de Haagweg. Herman Dirven geeft in zijn publicatie een levendig verslag van de inrichting van dit huis in de tijd van Van Gogh.

De Bredase kisten

In december 1883 verliet Vincent van Gogh Drenthe, waar hij drie maanden had gewerkt, en trok in bij zijn ouders in Nuenen. Zijn studies en schilderijen die hij in Drenthe had gemaakt, bracht hij mee en deze zouden in Breda terecht zijn gekomen toen zijn moeder in 1886 hier naar toe verhuisd was na het overlijden van haar man. Een groot aantal tekeningen en schilderijen van Vincent schijnt toen in een meubelopslag te zijn beland. Hier neemt de mythe het over. Een gedeelte van deze werken zou namelijk de storm der tijden overleefd hebben en en zich nu in particulier bezit bevinden. Door het Van Goghmuseum in Amsterdam worden deze overigens niet als echt erkend.

Literatuur

Jan van den Dam, ‘De Van Goghs in Breda en Princenhage: in 5 huizen’, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 1990, nummer 4.
Herman Dirven, ‘De kunsthandelaar Vincent van Gogh uit Princenhage’, in Hage nummer 19.
Ron Dirven, Kees Wouters, Rebecca Nelemans en Hans Sprangers, Vincent van Gogh: verloren vondsten, het mysterie van de Bredase kisten (Breda, 2003).
Anieta van Geertruij, ‘De familie Van Gogh te Etten (1875-1882)’, in Jaarboek de Oranjeboom XXXVI (1983).
Wim Hupperetz, Het geheugen van een straat, achthonderd jaar wonen in de Visserstraat te Breda (Utrecht, 2004).
Over helden, schurken en Hadewijch, het geheugen van een stad (Breda, 2002).
J.A. Rozemeyer, R. Wols en A.L. van Geertruij, Van Gogh in Etten (Etten-Leur, 1990).