Van 1870 tot 1876 werden de vestingwerken van Breda gesloopt en werd aan de westzijde een plan aangelegd van singelwegen en brede straten. De Dijklaan en de Vestkant waren hier de grens van. Ten westen van de nieuwe aanleg ontstond, op Princenhaags grondgebied, een voorstad van fabrieken en arbeidersstraten. In 1896 besloot de gemeenteraad van Princenhage deze wijk de naam Duitenhuis te geven. In 1927 is deze buurt door de gemeente Breda geannexeerd.
Oude arbeidersstraten
Ten noorden en ten zuiden van de Haagweg ontstonden verschillende smalle straatjes met arbeiderswoningen, aangelegd door particulieren, onder andere de Duitenhuisstraat en de Tolsteeg. De Tolsteeg loop vanaf de Haagweg, tussen de nummers 67 en 75, naar de Vestkant tussen de nummers 105 en 107. Het is een openbare weg, maar het straatnaambordje is kwijt geraakt. Er staan geen huizen meer.
Tolsteeg
In 1878 bouwde de Bredase hovenier Johannes Vriens vier huisjes op een stuk grond tussen de Haagweg en de weg om het voormalig Lunet A, de Vestkant. In de volgende jaren bouwde hij regelmatig huisjes bij, totdat hij in 1890 vijftien huisjes in eigendom had. Deze huisjes stonden gedeeltelijk in de huidige Tolsteeg. Ze bestonden uit een kamertje en een zolder.
Er wordt gezegd dat de Tolsteeg aangelegd is in 1879. Dit jaartal stond waarschijnlijk op een eerste steen in een van de huisjes. De huidige naam is officieel gegeven door de gemeenteraad van Breda op 12 januari 1932. Deze naam verwijst naar het oude Duitenhuis hier tegenover, waar voorheen tol moest worden betaald. Zie verder onder de Duitenhuisstraat. De huisjes zijn gesloopt in 1966, maar de steeg bestaat nog.
De buurt Vestkant
De Tolsteeg valt officieel onder de buurt Haagpoort. In de volksmond wordt de buurt rond de Vestkant, de Vestingstraat en de nieuwe straat de Schans echter algemeen aangeduid als de Vestkant. De gracht om het voormalig Lunet A werd pas gedempt in 1907. De huizen hier werden dus gebouwd aan de kant van de vestinggracht, vandaar de naam.
Literatuur
Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).
Gerard Otten, 'De ontwikkeling van de Haagweg in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw', in E.M. Dolné, Gerard Otten en A. van Oostenrijk, De route van Breda naar Princenhage (Breda, 1993).
