Prinsessenlaantje (Ulvenhoutsebos)

1909 tot heden

De Prinsessenlaan op de kaart van het Ulvenhoutsebos in de vierde druk van Breda en omstreken in woord en beeld uit 1911

In het Mastbos en in het Ulvenhoutsebos liggen elk twee kronkelende wandelpaden die aangelegd zijn vóór de Eerste Wereldoorlog ter gelegenheid van de inhuldiging (kroning) van koningin Wilhelmina in 1898 en de geboorte van prinses Juliana in 1909. Het Prinsessenlaantje in het Ulvenhoutsebos begint op de kruising van de Nieuwe Dreef (Rouppe van der Voortlaan) en de Acaciadreef en loopt dan slingerend naar de kruising van de Huisdreef en de Kruisdreef. Halverwege staat de Prinses Juliana-eik. Het Prinsessenlaantje komt onder de naam Prinsesselaan voor het eerst voor op de kaart van het Ulvenhoutsebos in de vierde druk van Breda en omstreken in woord en beeld uit 1911. Op de tegenwoordige stadsplattegronden staat het pad nog steeds aangegeven, maar helaas zonder naam. De oorspronkelijke aanleg is nog goed te herkennen, maar het pad is tegenwoordig erg verwaarloosd. Ook de Juliana-eik is nog goed te herkennen.

Prinses Juliana

Het Prinsessenlaantje is genoemd naar prinses Juliana, die geboren werd in Den Haag op 30 april 1909. In 1898 was met veel plechtigheid een kroningseik geplant in het Mastbos bij Ginneken. Ook in het Ulvenhoutsebos werd toen een kroningseik geplant, maar zonder enige feestelijkheid. Bij de geboorte van prinses Juliana was het andersom. In het Mastbos werd met een sobere plechtigheid een boom geplant, maar het grote feest vond plaats in het Ulvenhoutsebos. Wij mogen dit wel beschouwen als een teken dat Ulvenhout binnen de gemeente Ginneken en Bavel steeds belangrijker werd en zich meer en meer als een echt dorp ging beschouwen. Ook het toeristische belang van het Ulvenhoutsebos nam steeds meer toe, getuige het feit dat het plantingsfeest georganiseerd werd door de Vereniging Ginneken Vooruit, de voorloper van de huidige VVV.

Het Prinsessenlaantje in 1914. Foto: A. van Erp. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Prinsessenfeest

Op 10 mei 1909 werd in Ginneken op grootse wijze de geboorte van de prinses gevierd. De Ginnekense tram was keurig versierd om de talrijke belangstellenden en feestvierders naar Ginneken over te brengen. De dag begon met een pontificale Heilige Mis in de rooms-katholieke kerk en een godsdienstoefening in de Hervormde kerk. Om half twee vertrok de stoet van het Oranjeplein in Ginneken naar het Ulvenhoutsebos, voorafgegaan en gevolgd door de marechaussee te paard. De stoet werd gevormd door allerlei verenigingen, de harmonie, het gemeentebestuur in een rijtuig met de burgemeester (W.C.J. Passtoors) in ambtskostuum, de praalwagen met de prinsessenboom, omgeven door in wit en oranje geklede maagdekens, het bestuur van de vereniging ‘Ginneken Vooruit’ in een rijtuig en vele gardes d’ honneurs met oranje sjerpen. In het krantenverslag wordt de Prinsessenlaan de Prinsessendreef genoemd. Rond het perk waar de boom zou worden geplant namen de maagdekens plaats en daar omheen de autoriteiten. Het gewone volk moest van enige afstand de plechtigheid volgen. De Prinsesse-eik werd geplant door het zesjarige dochtertje van burgemeester Passtoors. Daarna volgden toespraken van burgemeester Passtoors en de houtvester J.H. Jager Gerlings van het Staatsbosbeheer. De dag werd besloten met een lichtstoet.

Nog meer bomen

Prins Bernhard kreeg een boom ter gelegenheid van zijn huwelijk met prinses Juliana in 1937. Deze is op een gegeven moment doodgegaan en niet meer vervangen. In 1938 werd naast de Juliana-eik een eik geplant ter gelegenheid van de geboorte van prinses Beatrix. In 1946 werden twee herinneringsbomen geplant voor de prinsessen Irene en Margriet. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was daar geen gelegenheid voor. In 1947 volgde een boom ter gelegenheid van de geboorte van prinses Marijke (later prinses Christina) en in 1948 nog een ter gelegenheid van de inhuldiging (‘kroning’) van koningin Juliana. Alle Oranje-eiken zijn tussen 1986 en 1990 doodgegaan. Ter gelegenheid van het zilveren huwelijksjubileum van koningin Beatrix en prins Claus in 1991 zijn er nieuwe bomen geplant. De loden kokers met oorkonden (voor zover teruggevonden) werden aan het museum Paulus van Daesdonck geschonken. Onder de nieuwe bomen zijn weer oorkonden begraven, maar deze keer in plastic kokers.

Literatuur

‘Prinsessefeest’, in Dagblad van Noord-Brabant, maandag 10 mei 1909, tweede blad, p. 1, kolom 4 en ‘De feestviering’, dinsdag 11 mei, p. 2, kolom 4.
‘De feesten te Ginneken’, in Bredasche Courant, maandag 10 mei 1909, pag. 2, kolom 5.
Geschiedenis boswachterij Ulvenhoutsbos, 1899-1999, 100 jaar Staatsbosbeheer (Nieuw-Ginneken, 1999).
Gerard Otten, ‘De namen van de dreven in het Ulvenhoutsebos, Deel een’, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2009, nummer 3, ‘Deel twee’ in jaargang 2010, nummer 2 en ‘Deel drie’ in jaargang 2010, nummer 3.