In mei 2005 kwam bij de gemeente de melding binnen van de projectontwikkelaar, dat bij de sloop van het oude klooster aan de Menno van Coehoornstraat muren waren gevonden. Na inspectie in het veld werd duidelijk dat we hier te maken hadden met goed geconserveerde en zeer diep gefundeerde muren, tot soms wel 7 meter onder het maaiveld, die hoorden bij de zeventiende/achttiende-eeuwse vestingwerken rondom Breda. Op basis van de Monumentenwet 1988 werd besloten nader archeologisch onderzoek te verrichten na de sloop van het gehele klooster en voor de start van de bouw van het appartementencomplex "Heren van Breda".
Opgraving Menno v. Coehoornstraat 2005
De 17e eeuwse walmuur in de hoek van de bouwput
/
Ligging van werkputten op de huidige topografie en op de combikaart met het kadastraal minuutplan 1824 en de vestingkaart
Contragarde "Hollandse Gard"
Bij deze opgraving werden restanten van de contregarde "Hollandsche garde" blootgelegd, aangelegd rond 1682 tijdens de inval van de Fransen. Contregarden zijn vestingwerken die vóór bastions of ravelijnen gelegd worden om te beletten dat er bressen van korte afstand in de bastions of ravelijnen geschoten konden worden. Deze werken hadden een walgang, waarop geschut geplaatst kan worden. Deze contragarde lag vóór het bastion Mansfield.
Links de bekledingsmuur van de contragarde met op de achtergrond Delpratsingel en rechts de blootgelegde fundering. De meetstokken zijn 2 meter lang.
De aangetroffen vestingwerken bestaan hier uit een van zuidwest naar noordoost lopende wal met bekledingsmuur, een onbekende verdedigingsmuur en een daartussen gelegen gracht. De muur die niet op oude vestingkaarten staat aangegeven zou misschien toch nog een onderdeel van dit contragarde geweest kunnen zijn (zie afbeelding bovenaan). Minder waarschijnlijk is dat deze muur (zonder steunberen) een deel vormde van het latere ravelijn Coehoorn. Onderdelen van de vesting werden aan de achter-/stadszijde bijna nooit van zulk muurwerk voorzien.
Links de blootgelegde muur die niet op vestingkaarten kan worden getraceerd en rechts een doorsnede
Franciscanessen
Midden in de werkput werden ook sporen van een negentiende-eeuwse waterput en de funderingen van het negentiende-eeuwse klooster en kapel van de Franciscanessen in kaart gebracht. Dit klooster werd gebouwd nadat de vesting was ontmanteld.
Opnieuw vondst "Hollandse Gard"
In november kwam weer een melding binnen over gevonden muurresten, nu van de overzijde aan dezelfde Menno van Coehoornstraat, waar eveneens een gebouw gesloopt werd. Na inspectie in het veld werd duidelijk dat de vestingmuur van de overzijde hier nog enkele tientallen meters doorliep, waarbij heel duidelijk de steunberen die oorspronkelijk in de wal verankerd zaten, zichtbaar waren.
De bekledingsmuur met steunberen die aan de andere zijde van de Menno van Coehoornstraat werd aangetroffen in 2006 en maar al in 1981, door een amateur-archeoloog opgemerkt
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
