Opgraving vm. Driehoefijzerterrein 2008

Ravelijn Prins Maurits

Bij archeologisch onderzoek in het voorjaar van 2008 op het Driehoefijzerterrein tussen de Ceresstraat en de Oranjesingel werden resten teruggevonden van het ravelijn Prins Maurits. Een ravelijn is een driehoekig eiland of 'buitenwerk', gelegen vóór een bastion. De aanleg maakte onderdeel uit van de ingrijpende verbouwing van de vesting Breda rond 1682. Enerzijds kon een ravelijn het vijandelijke vuur opvangen en anderzijds bood het de mogelijkheid om een groot deel van de vesting met eigen kanonnen te bestrijken. Dat er stenen bekledingsmuren aanwezig waren viel af te leiden uit talloze vestingkaarten uit de achttiende en negentiende eeuw waarop aangegeven staat welke verdedigingswerken bekleed waren en welke uit aarden wallen bestonden.

. De vestingkaart Breda, ontwikkeld door Bureau Cultureel Erfgoed, gaf de min of meer exacte ligging van het muurwerk al aan. De vraag was echter of bij de bouw van de St. Jozefkerk de muren waren opgeruimd. Dit bleek het geval te zijn pal onder de kerk. In de directe omgeving van de kerk waren de zware funderingen echter nog aanwezig.

Onderzoek naar natuurlijke ondergrond en de grachtbodem

Op enkele plaatsen kon nog een ongestoorde bodemopbouw worden gedocumenteerd, van belang om meer inzicht te krijgen in het landschap waarin de vesting is aangelegd. Ook kon een monster genomen worden van de grachtvulling waarbij analyse van de aanwezige plantensoorten (op het talud en in de gracht) is uitgevoerd. Zoals verwacht groeiden er veel planten van de verstoorde en stikstofrijke plaatsen en wezen de waterplanten op ondiep water. Er werden geen resten van rietkragen of struiken aan de rand van het water aangetroffen. Uit verdedigingsoogpunt logische kenmerken, boten hebben immers een zekere diepgang nodig en rietkragen boden teveel dekking.

De vestingkaart met een reconstructie van de verdedigingwerken rond Breda vanaf 1682 is hier te downloaden.