Breda onder water !

08-05-2019

In de periode 1530 -1870 was het onder water zetten van laaggelegen gebieden rond de vesting Breda een onlosmakelijk onderdeel van de stadsverdediging. Deze gebieden waren volop aanwezig rond de stad en met de riviertjes de Mark en de Weerijs was er ook voldoende watertoevoer. In de Tachtigjarige Oorlog werd van deze strategie al volop gebruik gemaakt maar ook bij latere oorlogsdreiging werd dit middel ingezet. In de periode 1700-1952 vormden de inundaties ten noorden van Breda een uiterst belangrijk onderdeel van de Zuiderwaterlinie Als aan de zuidzijde van de vesting (ter hoogte van de Fellenoordstraat) de grote inundatiesluis dicht werd gezet stroomde het water van Mark en Weerijs op een gecontroleerde manier het laaggelegen land in. Aan de noordzijde van de stad gebeurde dat eveneens maar dan was de vloedstroom van de Mark de grote aanjager. Dijkjes, duikers en sluisjes zorgden voor een waterpeil van ca. 30 cm boven het maaiveld. Het terrein werd dan onbegaanbaar voor de troepen maar bleef onbevaarbaar voor scheepvaart.

Inundaties low
De wijk Boeimeer met Mark, Weerijs en singels geprojecteerd op een uitsnede van het "Plan de la Ville et Fortifications de Breda" uit 1748 van R.Spalart. Let op: Het noorden is aan de onderzijde. (plattegrond: Den Haag, Nationaal Archief inv.nr. 4 OPOV B213).

Franse bezetting

De hier getoonde kaart uit 1748 geeft een beeld van de inundaties aan de zuidzijde van de stad in de periode van Franse dreiging tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog. De Fransen hadden in 1747 Bergen op Zoom ingenomen en stonden op het punt om de Baronie aan te vallen. Door de aanwezigheid van een zeer grote troepenmacht van het Staatse leger besloten de Franse troepen om zich op Maastricht te richten en is Breda niet aangevallen. De omgeving van de stad was inmiddels wel onder water gezet.

De grote Inundatie

Een zeer groot gebied dat zich uitstrekte tussen de Ginnekenweg en de Oranjeboomstraat kon met behulp van rivierwater geïnundeerd worden. Het Mastbos vormde aan de zuidzijde de begrenzing hiervan. Om een beeld van de omvang te krijgen is op de kaartuitsnede de wijk Boeimeer geprojecteerd met daarbij de huidige loop van Mark, Weerijs en de Bredase singels.
Archeologisch onderzoek aan de Brederostraat toonde aan hoe laag het oorspronkelijke maaiveld wel lag; net boven NAP. De huidige woonwijk ligt nu 2 meter hoger.

Inundaties antwerpsepoort low
Inundaties Boschpoort low
De inundaties buiten de Antwerpse poort (de huidige wijk Tuinzicht) en buiten de Boschpoort (Brabantpark). Let op: het noorden is aan de onderzijde.

Gevolgen

Tijdens de periode van inundatie werden bewoners geëvacueerd, boerderijen gesloopt, bomen omgehakt ten behoeve van een vrij schootsveld. De smalle hoger gelegen doorgangszones werden voorzien van verdedigingswerken. Boeren moesten van vooraf aan hun bedrijf weer opbouwen en kregen slechts een belastingvrijstelling ter compensatie. De stad en de omliggende dorpen draaiden op voor herstel van de infrastructuur.

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven