Opgraving Speelhuisplein / Lunet Coehoorn 2017

In oktober en november 2017 heeft er archeologisch onderzoek plaatsgevonden op een terrein aan de oostkant van het station Breda. Hier wordt inmiddels druk gebouwd aan het Thes complex, waar appartementen met een parkeergarage en een supermarkt gerealiseerd zullen worden.

Onderzoek 2013/14

Aan de hand van historische bronnen bestond het vermoeden dat op dit terrein sporen van de 17de eeuwse vesting van Breda aan het licht zouden komen. Maar bij de archeologische begeleiding tijdens de sloop van de panden van de voormalige Albert Heijn en Bric&Brac in 2013 en 2014 kwamen onverwacht enkele menselijke skeletten tevoorschijn. De archeologen hielden vanaf dat moment rekening met de mogelijkheid dat er meer skeletten aanwezig zouden kunnen zijn.

Resultaten 2017

Het onderzoek heeft meerdere vindplaatsen opgeleverd. Er zijn sporen van het voormalige lunet Coehoorn (1682 - 1869) aangetroffen, een reeks kuilen en een begraafplaats op dit vestingwerk. Deze begraafplaats was vermoedelijk een periode in gebruik voor het militair hospitaal van Breda, gezien de voornamelijk jonge mannelijke begravenen (soldaten) en de vele sporen van obducties en amputaties die zijn aangetroffen op de skeletten.

Militaire begraafplaats

De aangetroffen begraafplaats heeft gezien de oriëntatie van de graven, de datering van het vondstmateriaal in de grafkuilen vòòr de zeventiende eeuw en de resultaten van het fysisch antropologisch onderzoek, op het lunet Coehoorn voor een periode tussen 1682 en 1869 bestaan. Waarom er juist op dit lunet is begraven is niet duidelijk, maar lunet Coehoorn lijkt niet uniek te zijn in Breda wat betreft het begraven op vestingwerken.

Andere locaties met begravingen

In december 1999 werd een waarneming gedaan op het voormalige lunet B, waarbij een concentratie menselijk botmateriaal is aangetroffen Ook zijn er verhalen bekend van menselijk botmateriaal dat werd gevonden bij de herinrichting van het Wilhelminapark- ter hoogte van diverse zeventiende eeuwse buitenwerken. In het archief van Breda wordt melding gemaakt van een begraafplaats voor de Schotten in de wallen in 1748. De context van de begraafplaats op het vestingwerk (militair grondgebied) en het feit dat hier voornamelijk jonge mannen zijn begraven, zijn duidelijke aanwijzingen dat het hier een militaire begraafplaats betreft. De aangetroffen traumata en de indicatoren voor zware lichamelijke inspanning zijn kenmerkend voor een groep soldaten.

Overige sporen

Buiten de grenzen van het lunet zijn sporen van grondverbetering, paalsporen en enkele kuilen gedocumenteerd, die vermoedelijk dateren van na het slechten van de vesting Breda eind negentiende eeuw. Het terrein binnen het voormalige lunet wordt na de ontmanteling van het vestingwerk in gebruik genomen als fabrieksterrein. De bouw en sloop van de lederen drijfriemenfabriek Ph. van Baak heeft grootschalige verstoringen in de bodem achtergelaten.