Over snelle en trage eiken

Tijdens een archeologische begeleiding op het Kasteelplein werd vorige maand op grote diepte een gedeelte van een bijzonder dikke aangepunte paal van eikenhout aangetroffen. Aardewerk scherven die in de directe omgeving werden gevonden duidden op een datering in de 13e/14e eeuw. De dikte van de paal en de plaatsing waren opmerkelijk. Een dendrochronologische analyse (jaarringen onderzoek) zou meer informatie geven over de kapdatum, er vanuit gaande dat de paal niet lang daarna is ingegraven.

Helaas kon de datering niet vastgesteld worden omdat de eik te snel was gegroeid. Dendro specialistSjoerd van Dalen gaf daar de volgende uitleg over: Een eik die in een bos groeit krijgt relatief weinig licht en zal langzaam groeien. Alle eiken daaromheen hebben relatief dezelfde groeiomstandigheden en dus gelijksoortige smalle jaarringen. Dat maakt ze dateerbaar. Een eik die vrijstaat kan bijzonder snel groeien maar de factoren die z'n groei beïnvloeden zijn veel groter. Zonlicht, bodem en nattigheid zorgen voor slecht vergelijkbare jaarringen.

Onze eiken paal is dus vermoedelijk afkomstig van een vrijstaande boom en dat is nou net typisch voor de middeleeuwen na de dertiende eeuw (Uit landschapsonderzoek blijkt dat er tot in de 13e eeuw nog veel bomen aanwezig waren in de niet ontgonnen delen van de stad) omdat er dan al heel veel bos in de directe omgeving gekapt werd en men op zoek gaat naar goed eikenhout. Dat zullen in veel gevallen nog vrijstaande bomen zijn geweest. Het was voor Sjoerd dan ook niet echt een verrassing dat deze paal niet te dateren was. Voor de archeologen toch een tikje teleurstellend....