Een "namaakboter" pot

Soms komt er een archeologische vondst voorbij waarbij oud en nieuw elkaar ontmoeten. Dat is zeker het geval bij deze boterpot, bestemd voor margarine. De boterpotten werden als transportmiddel en als voorraadpot al eeuwenlang vervaardigd. Margarine is echter een uitvinding uit 1869. Doordat beide producten dezelfde verpakkingen kende kon er gemakkelijk gefraudeerd worden bijvoorbeeld door beide producten te vermengen.
In 1889 werd de boterwet ingevoerd om te voorkomen dat er fraude gepleegd zou worden. Maar er zat ook uitgebreid lobbywerk achter van de zuivelindustrie omdat het zeer nadelig was voor de zuivelboeren. Daarom moest de verpakking nadrukkelijk vermelden wat de inhoud was. Op de ontbrekende helft van deze pot zal ongetwijfeld de fabrikant vermeld hebben gestaan.

Tot in het begin van de twintigste eeuw waren steengoed potten en houten kuipen de voornaamste verpakkingsmiddelen voor boter en margarine totdat de papieren wikkel en het blik een gemakkelijker alternatief vormden. Daarna was het snel gedaan met de zware ’keulsche boterpotjes’.
Overigens werden deze Keulse potten voor allerlei levensmiddelen gebruikt als verpakkingsmiddel. Denk aan mosterd, ansjovis en sterke drank.
(Bron: Voor de Nederlandse markt. Duits steengoed uit het Westerwald en van elders 1800-1900, Adri van der Meulen en Ron Tousain. In: Vormen uit Vuur 234, 2017/2)