De Kogelvanger in het Mastbos

Het Mastbos is in de loop van zijn bestaan verschillende keren uitgebreid. De oostelijke strook van het bos, langs de Galderseweg, was oorspronkelijk een heide die eigendom was van de hoeven Nieuwenhuis, Blauwe Kamer en Schoondonk. In 1786 werd deze strook verworven door de Nassause Domeinen.
In 1792 werd besloten hier een ‘exercitieplaats’ in te richten. Deze moest worden omringd met een 2,4 meter hoge wal, die met dennen zou worden beplant. Deze wal is echter waarschijnlijk nooit aangelegd. Direct ten oosten van de Stouwdreef ligt wel een soort wal, maar op de hoogtekaart ziet die er natuurlijk uit: het is een onderdeel van een slingerende rug door het bos. Op die rug was al bij de belegering van Breda in 1637 (of al in 1624/5?) een schansje opgeworpen dat in 1709 nog door landmeter Vereijck 1709 op zijn kaart van het Mastbos werd aangegeven.
In 1793 werd een nieuwe beukendreef aangeplant vanaf de Bouvignedreef naar het oefenterrein. Hier werd in 1844 een duel uitgevochten met dodelijke afloop waardoor dit laantje de naam Duellaantje kreeg.

Misschien deed de wal langs de Stouwdreef tot ver in de negentiende eeuw dienst als kogelvanger. Tussen 1868 en 1894 werden nieuwe, noord-zuid gerichte schietbanen aangelegd, met een rij van zeven of tien kogelvangertjes, ongeveer halverwege het oefenterrein ter hoogte van Galderseweg 41.
In 1899 werd een nieuwe kogelvanger aangelegd, de enorme dijk die iedereen die hier gaat wandelen wel kent. De gracht die ontstond door het uitgraven van de wal wordt ook de Kogelvanger genoemd en heeft nu voornamelijk een functie als kikker- en salamanderbroedplaats. Het hele gebied werd op den duur naar deze wal de Kogelvanger genoemd.

Nadat in 1978 de Kogelvanger buiten gebruik gesteld was, werd het beheer van het gebied in 2000 overgedragen aan Staatsbosbeheer. Dat wil er weer puur natuur van maken, maar eerst moest wel een vracht loden kogels opgeruimd worden. Deze verontreiniging is niet goed voor plant en dier. K.A.H.W. Leenders