Archeologen zijn dol op afval

24-08-2020

Tijdens de archeologische begeleiding van het Warmtenet tracé werd in de Hoornwerkstraat de gracht aangesneden die van oorsprong rond Lunet B lag. Dit 19e eeuwse verdedigingswerk werd aangelegd na de oorlog tegen België, want je wist maar nooit..... Het lunet werd na de ontmanteling van de vesting vanaf 1869, in tegenstelling tot de andere vestingdelen, echter niet gesloopt.

Lunet B GN19920252
Het Lunet zoals het in 1953 nog als opslagruimte functioneerde. Op de achtergrond de Hoornwerkstraat. Uitsnede uit originele foto. (foto: Firma Schreurs, v/h firma Stutz. Coll. Stadsarchief Breda id. GN19880029)

In 1881 droeg het Rijk het voormalig Lunet B over aan de gemeente Breda, die er de mestvaalt vestigde. De grachten rond het lunet werden gedempt met stadsvuilnis. Slachtafval en dieren die afgekeurd waren voor consumptie werden hier ook begraven. Vaak werden de krengen weer opgegraven door honden.
Dit was dus de eerste vuilnisbelt van de stad Breda. Toen deze vol was en de vuilnisbelt hinderlijk begon te worden omdat deze buurt werd volgebouwd (in de jaren' 30), werd een nieuwe vuilnisbelt aangelegd bij de Terheijdenseweg.

Gemeentelijke20mestbergplaats
BR 580 20 1 low
De gemeentelijke mestbergplaats op de kaart van Bogaerts uit ca.1890. Rechts de werkzaamheden bij de aanleg van de pijpleiding door de opvulling van de gracht.

In de opvulling van de gracht werden inderdaad grote hoeveelheden klein huisraad, slooppuin en kadavers aangetroffen. Het botmateriaal werd uit veiligheidsoverwegingen niet opgegraven. Wel werd er een kleine selectie aardewerk en glazen objecten verzameld. Daaronder talloze flessen, de onvermijdelijke soyaflesjes, jeneverkruiken en serviesgoed.

BR 580 20 objecten
Een selectie van de vondsten uit de gracht rondom Lunet B met rechtsachter de mineraalwaterfles met Saxlehner's Bitterquelle.

Eén van de aardigste objecten is een glazen fles die aan de onderzijde gemerkt is met Hunyadi Janos, Saxlehner's Bitterquelle. Een bitter smakende minerale drank die als laxeermiddel gebruikt kan worden; feitelijk dus bronwater waarin magnesiumsulfaat is opgelost. De bron bevond zich in de buurt van Boedapest. Dit mineraalwater werd tussen 1870 en 1920 voornamelijk naar de Verenigde Staten geëxporteerd.

Mineraalwater Hunyad
Mineraalwater Hunyad2

Meer over...

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven