Witte Arent, brouwerij van 1627 tot 1722
Boschstraat 49 – Pondboek 835 – Kadastraal nummer B199
Het pand aan de Boschstraat 49 heeft in ieder geval vanaf 1567 de naam de Witte Arend. Hoewel het pand al vanaf 1593 pand in eigendom van diverse brouwers is er pas vanaf 1626 aantoonbaar sprake van een brouwerij, die door een huurder van het pand wordt geëxploiteerd. Uit een vermelding uit 1678 kan worden opgemaakt dat de brouwerij dan op het achtererf staat. Het perceel grensde in het noorden aan een waterloop, de Rulle. Deze ligging was gunstig voor de aanvoer van grondstoffen en de afvoer van producten. Bovendien was daarmee altijd voldoende water beschikbaar voor het brouwproces. Aan de overzijde van deze waterloop lag de bouwerij ofwel boerderij van de prins van Oranje.
In 1722 is er tevens sprake van een mouterij. Een mouterij produceert mout op basis van granen, door het in water te weken waardoor het graan ontkiemt, en het daarna te drogen. Dit proces heet mouten. Mout wordt nog steeds gebruikt bij de productie van bier, jenever, whisky en een aantal voedingsmiddelen.
Al in 1729 wordt voor het eerst gesproken van een gewezen brouwerij en mouterij. In 1751 is er eenmalig sprake van een brandewijnstokerij behorend aan dit pand.
|
27-6-1567 |
Lijsbeth Peter Cornelis zoons van der Heijden, gehuwd met Cornelisen Willem Hubrecht Egels zone, en Lijsbeth Jan Peter Cornelis zone van der Heijden, heur nichte met Ghorisen Huijgh Anssems, verkopen aan Willemen Hendricx van den Corput en Adriana Aert Nobels een huijs ende erve genaamd den Witten Arent nu twee wooningen zijnde met de hof daar achteraan liggende, gestaan opt Gasthuijseijnde, naast de weduwe van Jan Cornelis Peters van der Merberch alias Bleijckers huijs ende erve west en de erfgenamen van Jan Berthelmeeus Oppers huijs en erve oost, achter komende aan mijns genede heeren des prinsen van Oraengien erve |
|
10-2-1574 |
Adriana Aert Nobels, wedue van Willem Henricx van den Corput, verkoopt aan Merten Willemssen van Griensven, brouwer, thuijs ende erve genaamd den Witten Arent, met hof daarachter aan liggende, gestaan opt Gasthuijseijnde, naast de erfgenamen van Jan Cornelis Peters van den Merberch alias Bleijckers huijs ende erve west en de erfgenamen van Jan Berthelmeeus Oppers huijs ende erve oost, achter komende aan des heeren erve |
|
28-4-1593 |
Marten Willemsen van Griensven, brouwer, verkoopt aan Jan Jan Goderts van Tilborch, brouwer, het huis en erf genaamd den Witten Arent, metten hoff daarachter, gestaan op het Gasthuiseind naast Jan Jan Cornelis Peters van den Merberg huis en erf oost, en de erfgenamen van Jan Berthelmeeus Oppers huis en erf west, achter komende aan de loop aldaar of aan de bouwerij van de prins van Oranje |
|
3-1-1597 |
Jan Janssen van Tilborch, brouwer, huis en erve genaamd den Witten Arent Hij is ook bekend als Jan Jan Crillaerts |
|
10-3-1610 |
Jan Jan Crillaerts huis en erf den Arent |
|
4-11-1626 |
Jan Laureijs Spijckers geboren tot Donghen en brouwer, is poorter van Breda geworden |
|
21-6-1627 |
Jan Laureijs Spijckers, brouwer in den Witten Arent op het Gasthuiseind |
|
10-7-1643 |
Jan Laureijssen Spijckers, brouwer in den Arent |
|
21-3-1652 |
Jan Laureijs Spijckers, brouwer in Den Arent op het Gasthuiseind |
|
24-8-1652 |
Jan Lauwereijsen Spijckers is overleden |
|
3-9-1678 |
Jacob van de Brandelaer, koopman te Dordrecht en gehuwd met Johanna Crillaerts, als eigenaar van huis het Hardt en Geertrijdt Crillaerts als eigenaresse van huis, brouwerij, hof en erf genaamd den Arent maken een afspraak over een erfscheiding op het erf achter beide panden. Zij zijn overeengekomen dat het houten gelind of heining, welk tussen de erven van beide huizen zal komen te staan, zal lopen vanaf de muur van de achterkamer van het huis het Hardt en noordwaards strekkende tot de brouwerij van de Arendt zal op gedeeld kosten worden geplaatst. De poortkamer is en blijft behoren bij het huis den Arent |
|
21-6-1679 |
Geertruijt Crillaerts verkoopt aan Nicolaus Knollaerts, koopbrouwer, het huis met de brouwerij, hof en erf genaamd den Witten Arent en ook het naastgelegen huis, stal, hof en erf genaamd ’t Leeuwken op de westzijde, beide gestaan op het Gasthuiseind, het huis genaamd den Arent van Jacob van den Brandelaer oost en de Bouwerijstraat west van het huis het Wit Leeuwken, achter noord beide huizen met hun hof aan de waterloop van de bouwerij. De koper woont al in het huis de Witten Arent |
|
2-12-1694 |
Er werd bij een vontpijl 72 tonnen bier vastgelegd van drie verschillende biersoorten ten huize van Niclaes Knollaert, borger kapitein en brouwer in de brouwerije den Witten Arent |
|
18-7-1722 |
Johan Beeris procureur als curator van de boedel van Nicolaes Knollaerts, oud schepen, verkoopt aan Antonia Clara Knollaerts het huis, brouwerij en mouterij Den Witten Arent met alle gereedschap, gelegen aan de noordzijde van het Gasthuijseijnde neve huijs Het Wit Leeuwke van de weduwe Cornelis Oomen west en huijs van Lambert Bernard Noortbergh, schepen, oost |
|
13-10-1729 |
Willem Hessels, luitenant en gehuwd met Anthonia Clara Knollaert, verkoopt aan Andries David Knollaert, haar broer, ontvanger van Ginneken en Bavel en schepen van Breda, een huis met een gewezen brouwerij en mouterij, plein, hof en erf genaamd den Witten Arent, aan de noordzijde van het Gasthuiseind, naast het huis en erf genaamd het Wit Leeuwken van de weduwe van Cornelis Oomen west, en het huis en erf van de erfgenamen van Lambert Bernaerd Noortbergh oost |
|
10-12-1731 |
Otto Willem Hessels als voogd over zijn minderjarig kind Jacoba Clara Hessels verkoopt aan Cornelis van de Corput, eene huijsinge, hovinge, pleijne en erve voorheen een brouwerij en mouterij geweest zijnde, genaamd den Witten Arent, gestaan aan de noordzijde van het Gasthuijseijnde, naast de huijsinge en erve genaamd het Wit Leeuwken van Christiaen Sour west en de huijsinge en erve van Mighiel Samuel de Mestral oost. De verkoopster had dit op 18-7-1722 geerfd |
|
4-10-1751 |
Catharina Stevens, weduwe van Cornelis van den Corput, verbindt haar huijsinge, brandewijnstoockerije, hovinge, pleijne ende erve genaamd den Witten Arent, gestaan aan de noordzijde van het Gasthuijseijnde, naast de huijsinge en erve genaamd het Wit Leeuwken van Willem Hoeijmans west en de huijsinge en erve van Jan van Kakerken de jonge oost |
|
24-9-1806 |
Jan Batist van den Corput, zoon van Cornelis, verkoopt aan Reinier Moolenbergh, meester metzelaar, eene huijsinge, hovinge, pleijne en erve voor deese eene brouwerije en mouterije geweest, genaamd den Witten Arend, gestaan aan de noordzijde van het Gasthuijseinde ofte Boschstraat, naast de huisinge genaamd het Rood Hart van Catharina Boomans, weduwe van Cornelis van Riel, oost en west de huijsinge en erve genaamd het Wit Leeuwke van Cornelis de Jong, achter noordwaards aan de sloot aldaar en voor zuidwaards de Boschstraat |
