Den Zwerten Arent / den Arend / den Swarten Arent / Wit Gecront Hart, brouwerij van 1565 tot 1670
Eindstraat 23 – Pondboek 419 – Kadastraal nummer B907
Huis de Zwarte Arend stond aan de oostzijde van de Eindstraat.
In 1565 is er voor het eerst sprake van een brouwerij hier ter plaatse. Het pand kenmerkte zich door een poort aan de noordzijde, via welke poort het achterterrein kon worden bereikt. Daarnaast had dit pand ook een uitgang in de Halstraat.
In 1570 wordt het pand als onderpand gesteld inclusief 500 veertel, ofwel 125 zakken gerst en mout.
In 1571 wordt het eigendom gesplitst in een voorhuis en een achterhuis met brouwerij. De boornput of pomp blijft gedeeld eigendom van beide eigenaren.
In 1602 komen beide delen weer in één hand. De brouwerij wordt daarna verhuurd aan brouwers.
In 1670 is sprake van een voormalige brouwerij, later van een pakhuis.
|
1558 |
mr. Adriaen Nobel |
|
17-2-1565 |
Adriaen Nobel en zijn vrouw Jenneken Huijch Anssems bezitten de, huijsinge, brouwerije, pleijne, hovinge en erffenisse genaamd de Zwerten Arent in de Eijnpoortstraat naast het huis genaamd de Tennen Potkanne van Peternellen Jans van IJpelaer en door haar vekocht aan meester Jannen van Dijepenbeke noord en Cornelis Jan Claes Snellen tijmmermans huis en erve zuid, achter oost aan Adriane, weduwe Jan Mathijs Dijrven |
|
1-3-1565 |
Jenneken Huijck Anssems, gehuwd met Adriaen Nobel, verkoopt aan Niclaesen van Schagen Adriaens zone haar gehele huis, brouwerij, plein, hof en erffenisse genaamd den Zwerten Arent in de Eijndpoortstraat naast Peternelle van IJpelaer huis en erve genaamd de Tenne Potkanne nu door haar verkocht aan mr. Jannen van Dijenpenbeke noord en Cornelis Jan Claes Snellen tijmmermans huis en erve zuid, achter oostwaard aan wijlen Jan Mathijs Dijrven weduwe huis en erve. Inclusief het gebruik van de gang of weg uitkomende in de Nieuwe straat omtrent de vleeshalle. De verkoopster had dit van haar ouders geerfd |
|
15-3-1566 |
Niclaesen van Schagen, eigenaar van het huis en de erfenisse genaamd den Zwerten Arent, en Ghorisen Huijgen mogen door de gang of weg in de Vleeshalstraat inrijden |
|
24-03-1568 |
Niclaes van Schagen Adriaens, brouwer, verbindt als onderpand zijn huis, brouwerij, plein, hof en erve genaamd Den Zwerten Arent in de Eijndpoortstraet |
|
15-6-1570 |
Niclaes van Schagen Adriaens, brouwer, heeft een schuld en zet als onderpand zijn huis, hovinge en erfenisse genaamd den Zwerten Arent in de Eijnspoortstrate mette brouwerije, tonne en alles anders to dezelfde brouwerij behorende. Met met 500 veertelen zowel gerst als mout met ook al zijn huisraad, bedden, lijnwaad, kleren, juwelen, tinwerk, koperwerk, houtwerk en andere huislijke goedere |
|
29-11-1570 |
Niclaes van Schagen Adriaens, brouwer, is eigenaar van het huis den Zwerten Arent in de Eijndpoortstraat. Hij komt overeen met zijn buurman Cornelisen Jan Claes Snellen, eigenaar van het huis den Ring, dat de laatste mag ankeren in de muren van het achterhuis achter den Zwerten Arent, waar de eerste nu in woont. Achter deze woning heeft hij een brouwerij |
|
3-3-1571 |
Niclaes van Schagen Adriaens zone verkoopt aan Henricken Harman Hagaerts het huis en erffenisse genaamd den Zwarten Arent, gelegen in de Eijndtpoortstrate, naast Cornelis Jan Snellen timmermans huis en erve zuid ende mr. Jans van Dijepenbeeck huis en erve, daer eenen ganck tusschen leeght, noord, achter aan Hubrecht Raes Jan Nijs huis, brouwerij en erffenissen hem nu door de verkoper verkocht. De koper moet de gang noord van het huis tot aan de boornput nu ter tijd tot een pompe gemaakt en de pomp altijd blijven gebruiken en deze op gedeelde kosten moeten onderhouden |
|
3-3-1571 |
Niclaes van Schagen verkoopt aan Hubrechten Raes Jan Nijs, brouwer, de huisinge, brouwerije, hovinge en erffenisse achter de Eijndtpoortstraat, west het huis genaamd den Zwerten Arent die de verkoper aan Henricken Harman Hagaerts verkocht, noord mr. Jan van Dijepenberch hovinge en erffenisse en ook deels aan Godert van Triest Peters hof en erve, oost Joost Peters van Ghilze en Joris Adriaen Jans leeg erve en met een gang in de Vleeshalstraat uitkomende, zuid Cornelis Jan Snellen hof en erve en Ghoris Huijch Anssems hof en erve. Inclusief het gebruik van de gang of weg naast het huis van Henrick Harman Hagaerts. Deze gang was een steenweg. De pompe met de boornput die aan het eind van deze gang staat is eigendom half om half eigendom van de eigenaren van het voorhuis en de brouwerij en moeten deze gezamenlijk onderhouden |
|
7-1-1576 |
De kinderen van Hubrecht Raes Jan Nijs, moeder Lijsbeth Laureijs Gherits, verkopen aan Anthonisen Adriaen Oirlmans en Christiaen Frans Back ieder voor de helft de huijsinge, brouwerije, hovinge en erffenisse achter de Eijndpoortstrate, west het huis genaamd den Zwerten Arent, die eerder aan Christiaen Back en zijn vrouw toebehoorde, noord Jans van Oijstaeijen hovinge en erffenisse en ook deels aan Godert Peters van Triest hof, oost Joost Peters van Ghilze huis en erve en ook oostwaards met een gang on de Vleeshalstraat uitkomende, zuid Cornelis Jan Snellen hof en erve en deels aan Ghoris Huijck Anssems hof en erve. De nieuwe eigenaren mogen gebruik maken van de gang naast het huis van Christaen Back. Tevens koopt Anthonis Adriaen Oirlmans de tonnen en ander gereedschap dienende tot de brouwerij |
|
6-10-1584 |
De kinderen van Adriaen Nobels hebben uit s’heeren hand gekocht de huijsinge, brouwerije, pleijne, hovinge en erffenisse, gestaen in de Eijndpoirtstraete genaamd de Swerten Arent, waar deels Christiaen Back in gewoond heeft en deels in eigendom Anthonis Oirlmans |
|
29-8-1586 |
Lijsbeth Jans van Sassen, weduwe Anthonis Adriaen Oirlmans, en de kinderen van Adriaen Nobels verkopen gezamenlijk aan Gheriden Henrick Gheverts, brouwer uit Helmont, de brouwerije, hovinge en erffenisse achter de Eindpoortstraat naast het huis genaamd den Zwerten Arent west nu van de kinderen van Adriaen Nobels, noord aan Jans van Ostaeijen hovinge en erffenisse en ook aan Godert Peters van Triest hof en erve, oost aan Joost Peters van Ghilze huis met een gang in de Vleeshalstraat en zuid aan Cornelis Jan Snellen hof en erve en ook deels aan Ghoris Huijch Anssems erfgenamen hof en erve. Inclusief de gang of weg naast het huis van de kinderen Nobels |
|
25-2-1589 |
Gherijden Henrick Geeverts, brouwer in den Arent |
|
11-10-1591 |
Lijsbeth Jans van Sassen, weduwe van Anthonis Adriaen Oirlmans, heeft verkocht aan Geerijt Henrick Geverts, brouwer, de helft van de achterhuijsinge metten brouwhuijs ende erffenisse achter de Swarten Arent in de Eindpoortstraat. De andere helft is gekocht van de erfgenamen van mr. Adriaen Nobels |
|
5-10-1598 |
De gezworen erfscheiders van de stad verklaren dat zij hebben geconstateerd dat van het tegeldak op de brouwerij van het huis de Zwarte Arend in de Eindpoortstraat, die Geerijt Henrick Geverts in gebruik heeft, het houtwerk zo door de ouderdom als anderszins geheel vergaan en bedorven is, dat het noodzakelijk is dat een ander nieuw dak daar opgelegd wordt. De eigenaren Beatrix Christiaen Backx en Franxchoijsen Christiaen Bacx beloven het dak met de eersten gelegenheid de tichelen te vervangen door pannendak. |
|
5-1-1602 |
Geerijt Henrick Geverts verkoopt aan mr. Willemen Roovers, licentiaet in de rechten en advocaat in Breda, de helft van een huisinge, brouwerije, hovinge en erffenisse. De andere helft is in bezit van Beatris Christiaen Back zijn vrouw. Het is gelegen achter de Eindpoortstraat, zuid Cornelis Jan Snellen erfgenamen en Jan Mathijs Dijrven hoven en erven, west het huis genaamd de Swerten Arent van Beatrix Back met een gang daarnaast, noord Jans van Ostaeijen hovinge en erffenisse en oost Joost Peeters van Ghilse huis en erve, met een gang of weg uitkomende in de Vleeshalstraat |
|
23-5-1602 |
Jan Willemsen van Ghilse huurt de brouwerij van Willem Roovers en Beatrix Backx |
|
17-6-1621 |
De huisinge, hovinge ende erfenisse genaamd den Arent gestaan in de Eijnpoortstraat toebehorende mr. Willem Roovers |
|
28-5-1627 |
Mr. Willem Roovers, advocaat, woont in zijn huis De Swarten Arent in de Eijndpoortstraet. Hij is overleden op 10-9-1649 |
|
15-12-1659 |
De erfgenamen van Willem Roovers verkopen aan Peeter Janssen vanden Nouwelandt, brouwer, en zijn vrouw Cathelijn Adriaenssen de huijsinge, brouwerij en erve genaamd Den Swarten Arent, met de vrije poort aan de noordzijde en de vrije uitgang in de Halstraat. Het pand staat in de Eindstraat, naast Bartholomeeus Peeters van Dongen huis zuid en het huis van drossaard van Grobbendonck genaamd den Elandt noord, achter oostwaard met de tuin aan Jan de Boender huis in de Halstraat. Een huisbrouwketel en de brouwkuipen worden uitgesloten van de koop |
|
30-1-1670 |
De weeskinderen Peeter Janssen van de Nouwelant en Cathelijn Adriaen Mathijssen verkopen oud schepen Johan Meijers huis, brouwerij en erve vanouds genaamd Den Swarten Arent en nu Het Wit Gecront Hart, met de vrije poorte, gang en plaatse op de noordzijde daaraan liggende en de vrije gang achteruit tot in de Halstraat. Met alle brouwgereedschap van backen, cuijpen, ketels als andersints |
|
16-9-1670 |
De erfgenamen van Johan Meijers verkopen aan Cornelis van Ertrijck en Elisabeth Dirven het huis, pakhuis, te voren een brouwerij geweest zijnde, en erve genaamd den Swarten Arent, gelegen in de Eindstraat, met een vrije uitgang in de Halstraat |
|
5-9-1719 |
De erfgenamen van Elisabeth Dirven, weduwe van Cornelis van Ertrijck, verkopen aan Petrus van Beeck, hoofdmeier, griffier en rentmeester van het stift van Thorn, het huis met pakhuis, tevoren een brouwerij geweest, vanouts genaemd Den Swarten Arent met vrije gang en poort aan de noordzijde en vrije gang tot in de Halstraet toe aan de achterzijde. Noord notaris Cornelis van Bommel en zuid het huis van Elisabeth Maes weduwe Cornelis Stoops |
