De Maen / de Halve Maen / de Ringh, brouwerij/mouterij van 1558 tot 1715
Torenstraat 17 – Pondboek 533 - Kadastraal nummer A1014 (deels)
Het huis de Maan staat aan de westzijde van de Torenstraat, vroeger bekend als Kerkstraat. Opvallend is dat er hier ter plaatse geen waterloop was voor het water als grondstof voor de brouwerij. Dit pand heeft de grote stadsbrand van 1534 vermoedelijk overleefd.
In 1558 wordt voor het eerst een mouterij genoemd in de archieven. Een mouterij produceert mout op basis van granen, door het in water te weken waardoor het graan ontkiemt, en het daarna te drogen. Dit proces heet mouten. Mout wordt nog steeds gebruikt bij de productie van bier, jenever, whisky en een aantal voedingsmiddelen.
Ruim een eeuw later, in 1668, wordt ook een brouwerij vermeld. In 1715 is de naam van het pand wederom gewijzigd in de Ring. In een akte uit dat jaar is voor het laatst sprake van de brouwerij en mouterij. Mogelijk heeft de toenmalige eigenaresse de activiteiten gestaakt nadat haar broer in 1706 een grotere brouwerij aan de Ginnekenstraat heeft gehuurd.
|
25-10-1535 |
De erfgenamen van Cornelis Piggen verkopen aan hun mede-erfgenaam Hubrechten Henric Piggen de huijsinge, hovinge en erfenissen, geheijten de Maen, in de Kerkstrate, neven Adriaen Ghorijs Mattheus huis en erve zuid en heer Jans van de Wijngaerde, ridder, huis en erve noord |
|
23-8-1558 |
Hubrecht Henrick Piggen zet ten onderpand zijn huijsinge, hovinge, mouthuijs ende erfenisse geheten de Maen, in de Kerckstrate, noordwaard aan joncker Jans van den Wijndaerde en zuidwaard aan Peter Jans van IJpelaer, priester, huis en erve |
|
10-7-1566 |
De erfgenamen van Hubrecht Piggen verkopen aan Joost Cornelis Godert Joos het huis genaamd de Maen met het mouthuis, stallinge, hovinge en erffenisse daarachter in de Kerckstraet, naast de erfgenamen van heer Jan van de Wijngaerde ridder noord en Philip Jan van Lijer backers huis en ook eensdeels de erfgenamen van Gherits van Arendonck hun achterhuis zuid |
|
4-2-1568 |
Joost Cornelis Giodert Joos verbindt als onderpand zijn huis, mouthuis, hovinge en erfenisse genaamd de Maen in de Kerkstraat |
|
16-4-1597 |
Joost Cornelis Godert Joos verkoopt aan Cornelie Adriaen Cornelis van Hulten het huis de Maen met het mouthuis, stallinge, hove en erffenisse in de Kerckstraet |
|
19-1-1599 |
Cornelie Adriaen Cornelis van Hulten en Mercelis Geerijt Mercelis van Deurne erven in Rijen in de Leeghstraet een stede met huijsinge groot anderhalf bunder. Ze hebben drie kinderen, te weten Peeter, Cornelis en Adriaen |
|
24-10-1601 |
Mercelis Geeritssen van Deurne gehuwd met Cornelie Adriaen Cornelissen van Hulten betalen een cijns op hun huis de Maen in de Kerckstraet |
|
28-3-1668 |
Lenaert Heijblom huurt huis, mouterij en brouwerij De Halve Maen in de Kerckstraet van Cornelis Marcelis van Deuren voor de termijn van 7 jaar. Van Deuren heeft dit bepaald in zijn testament, gemaakt op 6-11-1667 wanneer hij ziek te bed ligt in zijn huis De Halve Maen. Hij overlijdt enkele dagen later op 9-11. Hij is ongehuwd gestorven |
|
26-2-1676 |
Cornelia Peeter Marcelissen van Deuren, nicht van Cornelis, verkoopt aan Leonaert Heijblom de huijsinge, achterhuijsinge, brouwerije, mouterije, hove en erve genaamd De Halve Maen, gestaan in de Kerckstraet achter de groote kercktoren, zuid het huis Coninck David van de verkoopster en noord het huis De Prins van Henrick Wittens |
|
8-7-1715 |
Dochter Pieternella Heijblom stelt haar huis als onderpand voor een lening. Het wordt omschreven als groote huisinge, agterhuisinge, brouwerije, mouterij, hove ende erve, van ouds genaamd de Halve Maen en nu den Ringh, in de Kerckstraete agter den groote kerckthooren, naast het huis en erve van Jan Hoffs zuid en het huisje en erve van haarzelf noord. |
|
17-6-1728 |
De nagelaten boedel van Michiel Heijblom wordt verkocht. Cornelis van Ertrijck koopt een huijsinge, hof en erf vanouds genaamd de Halve Maen en nu de Ringh, gestaan in de Kerkstraat achter de Grote Kerktoren, naast het huijs en erf van de ergenaen van Steven Fiers zuid en de huijsinge en erf van Martinus Couchair noord |
|
19-2-1752 |
Hendrick Claessens, koopman, en Antonette Verhoeven kopen een huijsinge, hof en erf vanouds genaamd de Halve Maan daarna den Ring en nu den Gouden Beer, gestaan in de Kerkstraat achter de Grote Kerktoren naast de huijsinge en erf van Nicolaes van Rosmeulen zuid en de huijsinge en erf van Adriaen Jamez noord. Zoals Cornelis van Ertrijck daarin gevest was |
|
2-3-1779 |
Anthonetta Verhoeven, weduwe van Hendrik Claasen, verkoopt aan Pieter van den Broek en Lucia Govers een huijsinge, stallinge, hof, plein en erf vanouds genaamd de Halve Maan, daarna de Ring en nu den Gouden Beer gestaan in de Kerkstraat op de westzijde achter de Grote Kerktoren, naast de huisinge en erf van Willem van Rosmeulen zuid en de huisinge en erf van Adriaan Jamez noord |
|
2-8-1838 |
De erfgenamen van Jan van den Broek verkopen aan Johannes Marijnen, metselaar, een huizinge, voorheen twee huizen geweest zijnde, voorheen genaamd de Gouden Beer en Koning David en nu genaamd Hotel des Pays-Bas, met daaraan behorende gebouwen, pleinen, grote tuin, erf en gang in de Lange Brugstraat uitkomende, groot samen 14 roeden 28 ellen, gestaan aan de westzijde van de Kerkstraat noord de erfgenamen van Johan van der Vliet, zuid Jan Baptist van Heel, west Adriaan Bol en de erf van het klooster te Oosterhout, kadastraal A861 en A1110 Jan van den Broek had dit geerfd als enig kind en erfgenaam van zijn ouders Pieter van den Broek en Lucia Govers. |
