Gulde Hant / Witte Hengst / Hengst / de Gouden Cant, brouwerij van 1549 tot 1728
Catharinastraat 99 - Pondboek 127 – Kadastraal nummer B121
Deze brouwerij lag op de hoek van de Katerstraat, de huidige Catharinastraat, nabij de stadsmuur en de oude Gasthuispoort Eind negentiende eeuw waren deze panden bekend onder adres Boschstraat 1-3. Achter grensde deze percelen aan de voormalige stadsgracht of Oude Vest. Door deze ligging was er altijd voldoende water beschikbaar voor het brouwproces.
In 1549 is er voor het eerst sprake van een brouwerij op deze locatie. In 1598 wordt het pand Gulden Hand genoemd. De hand was een beeltenis die stond voor arbeid. Vanaf 1641 heet de brouwerij Witte Hengst of kortweg Hengst.
In 1658 is er ook sprake van een mouterij. Een mouterij produceert mout op basis van granen, door het in water te weken waardoor het graan ontkiemt, en het daarna te drogen. Dit proces heet mouten. Mout wordt nog steeds gebruikt bij de productie van bier, jenever, whisky en een aantal voedingsmiddelen. De brouw- en moutactiviteiten zijn hier vóór 1728 gestaakt.
|
5-2-1547 |
Henrick Peters zone van Delft, cledermaker, heeft verkocht aan Adriaen Stevens van Bochem een huijs ende erve d’welck twee wooningen zijnde mette hove daer achter aen liggende, omtrent de oude Gasthuijspoorte, neven de verkopers andere huis welk hij behoud en de straat op de andere zijde, achter comende aender stadt van Breda oude vesten. De verkoper had de hofstad in 1538 gekocht van Michielen Boots en zijn vrouw Margrieten Jan de Boijters dochter. |
|
16-8-1549 |
Adriaen Steven van Bochem heeft schulden. Stoffel Jans wonend in Dordrecht neemt deze en andere schulden over. Het onderpand wordt omschreven als het huijs, brouhuijs, hof ende erve, in de Katerstrate omtrent de oude Gasthuijspoorte, neven Henrick Peters van Delft huijs en erve op deen zijde en de straat op dander zijde, achter komende aan ders stadt van Berda oude Vesten |
|
1558 |
Henrick Peterssen als eijgenaer van zijn woninge |
|
16-3-1559 |
Stoffel Jans wonend tot Dordrecht verkoopt aan Henricken Peter Peters, peperkoeckbacker geboren van Herentals, thuijs, brouhuijs ende erve metten hof daar achter |
|
24-12-1561 |
Henrick Peter Jacops de perperkoeckbacker verklaart dat hij van de stad Breda 4,5 roeden erf heeft gekocht daer derselver stadt oude veste te wesen plagen, achter zijn huijs ende erve inde Katerstrate, welke voorheen Henricken Peters van Delft toe te behoiren plach, neven Henrick Cornelis van der Schueren huijs ende erve op deen zijde ende de strate op dander zijde, achter aen d’water oft der stadt gracht daer derselver stadt oude vesten te wesen plagen |
|
26-1-1568 |
Henrick Peter Jacops, peperkoeckbacker van Herentals geboren, heeft verkocht Florisen Henrick Floris, velblueter, thuijs, brouhijs ende erve metten hof daer achter, gelegen inde Katerstrate omtrent de oude Gasthuijsbrugge |
|
31-1-1578 |
Floris Henrick Floris, velblueter, verkoopt Jan Ghoris Henricx, ook velblueter, t’huijs, brouhuijs ende erve |
|
13-8-1597 |
Hans Goris vander Wijen heeft zijn schuld van de aankoop van zijn huis en erve aen de oude Gasthuijseijntsche brugge afgelost, welk hij eertijds van Floris Henricx van Horn en Maeijken Jacop Aertssen gekocht heeft |
|
9-3-1598 |
Hans Goris vander Wijen staat garant en verbind daarvoor zijn huis en erve genaamd de Gulde Hant, gelegen opten hoeck vanden Katerstraete omtrent de oude Gasthuijsijntsche brugge |
|
20-11-1603 |
In het pestboek: overleden Anthonie Franchois van den Poel, vrouw van Gores brouwer in de Hant aen de Gasthuijseijndsebrugge |
|
8-7-1605 |
Maeijke Jan Ghoris van der Wien, gehuwd met Govert Geerits van Ghilse, metser, en haar zus Anthonie, gehuwd met Willem IJsaack Willems, verklaren dat hun broer Ghoris na de dood van hun ouders heeft geerfd het huis, brouhuijs en erve. Mitsgaders ook de nieuwe timmeringe die door Jan Ghoris van der Wien gedaan zijn en mede opt gereedschap tot de brouwerij in den voors. huijsinge gestelt dienende |
|
6-3-1618 |
De erfgenamen van Cornelis Wouter van de Corput verkopen aan Ghoris Jan van der Wien, brouwer en out captein van een compagnie borgerij, een huis en erve in de Caterstraet naast het huis van de koper op deen en Jan Jan Verstraten, ketelaer, huis en erve op dandere zijde, achter oostwaards aan de oude stadsvesten |
|
10-1-1620 |
Niclaes Jan Denijs, wonend Vlaenderen in Aerdenborgh, heeft een schuld bij Ghoris Janssen van der Wien, brouwer in de Gulde Hant, voor geleverde bieren |
|
5-7-1623 |
Ghoris Janssen van der Wien overleden |
|
6-8-1641 |
Jan Goris van der Wien brouwer in De Witte Hengst |
|
25-2-1655 |
Peeter van der Wien, borgercaptein en brouwer, voogd van Jan Goris van der Wien, onmondig zoon daer moeder af was Marie Huijgens, verbindt zijn huijs en brouwerij Den Hengst aen de Boschbrugge, oost de marck, zuijd en west de straet en noord huijs De Gouwe Cant. |
|
29-5-1658 |
Peeter van Wien, brouwer in Den Hengst, debet Johan Buijcx, out schepen 800 gld. en verbindt zijn woonhuijs, brouwerij en mouterij genaemd Den Witten Hengst gelegen aen de oude stadsveste bij de Gasthuijseijndsebrugge. Oost en zuijd de straet, noord de stadsveste oft marck en west huijs De Gouden Cant. NB oriëntatie is inconsistent met andere vermeldingen |
|
29-2-1696 |
Neven de huijsinge, brouwerije ende erve genaamd den Hengst van jioff.d e wed.e ende kinderen van sr. Peeter vander Wien |
|
29-4-1706 |
Mr. Huijbrecht van der Hoop, wonend te Dordrecht, koopt de huijsinge, brouwerije, mouterije, stallinge, ganck, pleijne en erve genaamd Den Witten Hengst op de hoeck van de Caterstraet aen de oude Gasthuijseijntse brugge, noord Den Gouden Kant van Theodorus van Berck, coopman. Het pand was nagelaten door Maria Beljaerts, weduwe van Peeter van der Wien, en door haar meerderjarige dochter Adriana van der Wien publicq geveijlt. |
|
29-1-1728 |
Henrick Pus, lieutenant in regiment van collonel van Voorst en weduwnaar van Appollonia Catharina van der Hoop die enig dochter en erfgenaam was van wijlen Huijbrecht van der Hoop, verkoopt Pierre Jaussaud, lieutenant collonel, een huijsinge, stallinge, koetshuijs, ganck, pleijne en erve (voordien een brouwerij en mouterij geweest) genaemd De Witten Hengst op de hoek van de Caterstraet aen de oude Gasthuijseijntse brugge neven de stads oude veste oost, zuijd en west de straat en noord de huijsinge, hovinge en erve genaamd Den Gouden Cant van de weduwe Theodorus van Berck |
|
22-4-1732 |
Pierre Jaussaud, collonel en directeur van ’s-Lands fotificatien verkoopt Franchois Le Maire huijs met stallinge, De Witten Hengst (voorheen een brouwerij geweest), op de hoek van de Caterstraete, aande oude Gasthuijseijntse Brugge, neven de stadts oude veste die oost is, zuid en west de straat, noord de huijsinge, hovinge en erve genaamd den Gouden Cant van de weduwe van Theodorus van Berck |
|
10-4-1737 |
De curator van Francois Le Maire, in zijn leven tienraede van de stad Breda, verkoopt aan Leonard Laurens gehuwd met Anna Le Roij, een schoone weldoortimmerde huijsinge, stallinge, koetshuijs, pleijne, hoff en erve genaamd Den Witten Hengst op de hoek van de Caeterstraete, aan de oude Gasthuijseijntse brugge neven de stadts oude veste oost, zuid en west de straat en noord de huijzinge, hovinge en erve genaamd den Gouden Kant van Johannes, Johanna en Catharina Roovers |
|
10-12-1754 |
De erfgenamen van Leonard Laurens verkopen aan Anna le Roij, weduwe van Leonard Laurens en nu huisvrouw van Johan Vertholen, de helft van een huis, stal, koetshuis, plein, hof en erve genaam de Witten Hencht op de hoek van de Katerstraat, aan de oude Gasthuijseintsche brugge, naast de stadts oude veste oost, zuid en west de straat en noord de huijsinge de Gouden Kant van Johannes, Johanna en Catarina Roovers. De andere helft bezat zij al. |
|
2-10-1758 |
Johan Vertholen verkoopt de Witte Hengst aan Anna Alexandrina Ricard, weduwe van Paulus Du Caylar. Oost de Oude Vest, zuid en west de straat en noord de huijsinge genaamd de Gouden Kant van Johanna en Catarina Roovers. |
|
9-1-1793 |
De erfgenamen van Anna Alexandrina Ricardt verkopen aan Cornelis Jan Wouter Nahuijs eene huijsinge, koetshuijs, stalling, pleine en erve genaamd den Witten Hengst, op de hoek van de Katerstraat bij de Bossebrugge, neven de stads oude veste die oost is, zuid en west de straat en noord de huisinge de Goude Kant van de erfgenamen van wed. Johan Francis van Welt. Pondboek 127 |
|
29-1-1820 |
Cornelis Jan Wouter van Nahuijs van Burgst, particulier, heeft een schuld van f 2000,- bij Jacob Hoeüffs. Hij verbindt hieraan als onderpand zijn huis, koetshuis, stal, hof, plein en erve genaamd Den Hengst aan het einde van de Katerstraat omtrent de Bossche brug, oost de mark of oude vest, zuid en west de straat en noord Nicolaas Jacobus Hoffen. Het wijknummer van dit pand is D85. Cornelis Jan Wouter van Nahuijs (later toegevoegd van Burgst) is gehuwd met Johanna Elisabeth Crul. Na 1820 hebben zij nog grote bedragen geleend, waarvoor zij dan verbinden hun landgoed Burgst |
