Den Brouwketel / Den Witten Haen / Ouden Prins, brouwerij van voor 1566 tot 1685
Lange Brugstraat 35 – Pondboek 652 - Kadastraal nummer A975
Het huis de Boomgaard lag aan de zuidzijde van de Lange Brugstraat. Vanaf de eerste vermeldingen in de archiefstukken behoorde er ook een hof of boomgaard aan de overzijde van de vaart bij dit pand. De oudste naam van dit pand is mogelijk te verklaren door deze boomgaard.
In 1566 wordt de toenmalige eigenaar van het pand aangeduid als brouwer en een paar jaar later wordt het pand aangeduid met de naam de Brouwketel, een duidelijke verwijzing naar de aanwezigheid van een brouwerij. Deze brouwerij moet achter het huis gestaan hebben aan de erfscheiding met het naastgelegen huis de Roos. Dit perceel grensde in het zuiden aan de vaart, waarmee de Mosselkreek werd bedoeld. Deze ligging was gunstig voor de aanvoer van grondstoffen en de afvoer van producten. Bovendien was daarmee altijd voldoende water beschikbaar voor het brouwproces.
Halverwege de 17de
eeuw duikt in een aantal aktes de naam de Witte Haan op voor dit goed, maar deze naam beklijft niet, waarna tot 1659 de naam Brouwketel wordt gehanteerd. In dat jaar is er ook sprake van een mouterij. Een mouterij produceert mout op basis van granen, door het in water te weken waardoor het graan ontkiemt, en het daarna te drogen. Dit proces heet mouten. Mout wordt nog steeds gebruikt bij de productie van bier, jenever, whisky en een aantal voedingsmiddelen.
Hierna wijzigt de naam regelmatig. Eerst naar de Pruik a la mode (1675), gevolgd door de Oude Prins (vanaf 1680). In 1685 wordt het pand verkocht aan een koopman in wijnen en worden de brouwactiviteiten gestaakt. De naam van het pand wijzigt daarna eerst in het Wijnvat en later in de Wijnkelder.
|
23-7-1560 |
De erfgenamen Ghijsbrecht Elincx hebben verkopen aan Adriaen Willem Anthonis Graeuwen de huijsinge, hovinge ende erffenissen, genaamd den Bogaert, met de weg en het erf hier oostwaards naast en met de cameren of woningen daarachter, gestaan in de Lange Brugstraat, naast Jan Cornelisz. van de Kijeboom huis en erve oostzijde en de erfgenamen van Cornelis Jacop Elincxz huis en erve genaamd de Rooze west, achter komende op de Vaert. Ook wordt verkocht een hof en erve over de vaart, zuid en west Frans Cluijckers hof en erve, noord de vaart en oost de erfgenamen Dijrcx van Assendelft en Adriane van Nassau |
|
1-2-1566 |
Adriaen Willem Anthonis Graeuwen alias Ruezeler, brouwer, pacht van Cornelisen Jans Ruijseners de helft van de Ruijseners windmolen |
|
20-10-1569 |
Adriaen Willem Anthonis Graeuwen die men noemt Ruezeler, brouwer, eigenaar van het huis en erfenisse genaamd den Brouwketel in de Lange Brugstraat. De vensters in zijn brouwerij gaan buitenwaards open over het erf van het huis van het ten weste gelegen huis de Rooze van de weduwe van Wouter van Heijst |
|
8-4-1581 |
Adriaen Willem Anthonis Ggrauwen die men noemt Reuseler uit zijn huis genaamd eertijds Den Bogaert en nu Den Brouwketel in de Lange Brugstraat |
|
21-3-1587 |
Die Adriaen Willem Sgraeuwen in handen heeft, wesende zekere huijsinge mette brouwerije daerachter ende metten erve daeraen in de Lange Brugstraat |
|
14-07-1588 |
Belien Jans van Haesbroeck, weduwe Adriaen Willem Sgraeuwen, ter zake van zekeren brouwketel die zij verkocht heeft aan Huijbrecht Berthelmeeus Peters van Cuijck |
|
24-12-1588 |
Cornelis Jan Anssems heeft uit heren hand gekocht de goederen van de weduwe en erfgenamen van Adriaen Willem Sgraeuwen, in het bijzonder het huis en erve, met de brouwerij en haar toebehoorten, genaamd den Brouwketel en met het erf daarachter aan liggende over de vaart, gestaan inde Lange Brugstraat |
|
24-7-1589 |
Anne Sebastiaen Allaert Dirven, weduwe van Anthonis Anthonis Sgrauwen, verkoopt aan Jan Gerit Aertssen (de Wijse), brouwer, het opgewonnen recht mitsgaders ook de costen van recht mitsgaders ook de chijns van de handvollinge die Jan gedaan heeft in juni 1587 van huis en brouwerij eertijds genaamd De Brouketel, in de Lange Brugstraet. Het huis is in eigendom bam de weduwe en kinderen van Adriaen Willem Sgraeuwen alias Rueselers. De weduwe en de kinderen van Adriaan Willem Anthonis sGrauwen weigerden de nieuwe eigenaar te vesten. Na een proces en interventie van het stadsbestuur kwam het pas in 1593 tot een vest |
|
16-2-1591 |
Onderpand wat Adriaen Willem Sgraeuwen alias Reuseler toebehoord heeft en nu door Jan Gerijtssen, brouwer, bezit en gebruikt, zijnde een huis genaamd den Brouwketel in de Lange Brugstraat, met het erf daarachter over de vaart gelegen, eertijds genaamd den Bogaert |
|
27-2-1593 |
Jan Geerijt Aertssen, brouwer, heeft zeker jaren geleden gekocht van de weduwe en kinderen van Adriaen Willem Anthonis Sgraeuwen, het huis, hof en erve, brouwerij eertijds genaamd den Bogaert en nu den Brouwketel, met de weg en erve daaraan, gestaan in de Lange Brugstraat, naast Jan Cornelis van den Kijeboom erfgenamen huis en erve oost en de erfgenamen van Jan henrick Boduewijns huis en erve genaamd de Roose west, achter komende op de vaart. En nog een hof en erve over de vaart, zuid en west aan Aert Henricx van Houwgen en Jeronimus vanden Kerckhoff hof en erve, noord de vaart en oost de erfgenamen van joncker Dijrcx van Assendelft en Adriane van Nassau |
|
24-7-1596 |
Jan Geerijt Aertssen, brouwer, zet als onderpand zijn huis en erve genaamd de Brouwketel, gestaan in de Laneg Brugstraat |
|
22-8-1596 |
Jan Geerijt Aertssen, brouwer, is eigenaar van het huis en erve en het erf daaraan liggende, gestaan en gelegen in de Lange Brugstraat, naast het huis en erve genaamd den Swerten Ruijter van Mathijs Mertens de Loeker, het huis en erve genaamd den Witte Roose van Henrick Jan Henricx, achter op het Vaardeken |
|
31-10-1596 |
Jan Geerijt Aertssen, brouwer, is eigenaar van een huis en erfenisse genaamd den Brouwketel, in de Lange Brugstraat. In latere akten heet hij ook wel Jan Geerritsen de Wijse |
|
25-8-1654 |
Peeter Peeter Adam Leijten is brouwer in Den Witten Haen. |
|
19-3-1657 |
Peeter Peeter Adam Leijten verhuurt voor een jaar aan Johan van de Kieboom huis en brouwerij vanouts De Brouwketel en nu Den Witten Haen in de Lange Brugstraete. Zoals hij de deze huurt van Anna de Wijs (= Anna de Jongh, weduwe Jan Geerit de Wijse) |
|
16-1-1659 |
De kinderen en erfgenamen van Johan Geeritsen de Wijse en Geeraert de Wijse, koopman, verkopen gezamenlijk drie schoonen en welgelegen huijsingen. De eerste verkoopt betreft het huis, hovinge, brouwerij, mouterij met twee brouwketel en alle andere gereedschappen genaamd den Brouwketel, gestaan in de Lange Brugstraat, met de gehele poort en plein daarnaast, naast het huis de Cleijnen Brouwketel oost en het huis de Roos west. De tweede verkoop heeft betrekking op het huis de Cleijnen Brouwketel. De eerste koop wordt gekocht door Jacques la Hoorne Jacques La Horne is op 12-5-1647 gehuwd met Elisabeth Roovers |
|
26-11-1675 |
Elisabeth Roovers, weduwe jonkheer Jacques de Lahore, verkoopt aan Johannes van der Hulten en Martijntje Jans het huis, achterhuis, brouwerij, mouterij, plein, met de gehele poort en gang op de oostzijde daarnaast, genaamd den Pruijcke a la mode, gestaan in de Lange Brugstraat, naast het huis en erve genaamd den Cleijnen Brouwketel van Geerit van der Ven oost en het huis en erve genaamd de Roose van de weduwe en kinderen van Jochum Mathijssen west, achter komende aan het water. Idem nog den hof en erve gelegen achter het huis over het water, oost het Cleijn Mercxken, zuid, Heijltien van den Kerckhoven erfgenamen hof en erve, west Jan Menedie dite la Roij hof en erve, en noord den Grooten Merck |
|
21-12-1680 |
Johannes van der Hult, lakenkooper, verkoopt aan Joris Timmermans het huis, achterhuis, brouwerij, mouterij, plein, met de gang en poort op de oostzijde genaamd den Ouden Prins, gestaan in de Lange Brugstraat, naast het huis en erve genaamd den Cleijnen Brouwketel van Geerit van de Ven oost en het huis en erve genaamd de Roose van Johannes de Longe west, achter komende tot het water. Idem ook den hof en erve achter het huis aan de overzijde van het water, west (NB moet zijn oost) het Cleijn Mercxken, zuid Heijltien van den Kerckhoven erffgenamen erve, west Jan Menedie dicte la Roij hof en noord den Grooten Merck |
|
28-3-1685 |
De curator over de boedel van Joris Timmermans gehuwd met Catharina van den Berge verkoopt aan Johan van Erffrenten, koopman van wijnen, het huis, achterhuis, brouwerij, mouterij, plein, met de gehele gang en pport op de oostzijde, genaamd den Ouden Prins, gestaan in de Lange Brugstraat naast het huis en erve den Cleijnen Brouwketel van Geerit van de Ven oost en het huis en erve genaamd de Roose van Johannes de Longe west, achter komende aan het water. Inclusief een hof en erve achter het huis aan de overzijde van het water inbegrepen |
|
7-6-1695 |
Anthonetta Eijcx, weduwe van Johan van Erffrente gewezen koopman in wijnen, geeft aan haar zoon Cornelis ten voldoening van de erfenis het huis, hof, plein en erve genaamd den Ouden Prins, gestaan aan de zuidzijde van de Lange Brugstraat, naast het huis van Severijn Speeck oost en het huis genaamd de Roose van Jan de Longe west Cornelis is gehuwd met Anna Hagens. Hij overlijdt op 2-10-1708 |
|
14-12-1709 |
Anna Hagens, weduwe van Cornelis van Erffrenten die in zijn leven schepen en coopman in wijnen was, verkoopt aan Bernaerdt van Riel, coopbrouwer, en Anna Francoise van de Lemmer een huisinghe, agterhuijsinghe, pleijne met de gehele gang en poort op de oostzijde daarnaast, eertijds genaamd den Ouden Prince en nu den Wijnkelder |
|
1-12-1723 |
Bernardus van Riel verkoopt aan Cornelis Adrianus van de Leur een huijsinge, agterhuijsinge, pleijne met de gehele gang en poort op de oostzijde, eertijds genaamd den Ouden Princen en nu den Wijnkelder, gestaan aan de zuidzijde van de Lange Brugstraat naast het huijs en erf van de weduwe van Philip van Hoonbergh oost en het huijs en erf genaamd de Roose van de weduwe van Johannes de Longre op de westzijde, achter zuid komende aan het water of marke aldaar. De koop is inclusief de hof en erf over het water |
|
19-11-1818 |
Willem Norbertus Verlegh, looijer, stelt zich als borg en verbindt als onderpand onder andere zijn huisinge, tuinen, pleine, looijerije en erf vanouds genaamd den Brouwketel, den Ouden Prins en nu den Wijnkelder, gestaan op de zuidzijde van de Lange Brugstraat. Wijknummer B254 |
