Straatnaam Gasthuispoort vastgesteld

13-12-2019

Het gedeelte straat tussen de samenkomst van de Veemarktstraat en de Catharinastraat en de kruising Kennedylaan Vlaszak heette tot voor kort officieel Boschstraat. Deze situatie, dat een klein stukje Boschstraat ten westen van de kruising lag, was erg verwarrend. In verband met de herontwikkeling van de voormalige Sociale Dienst aan de Vlaszak heeft het college van Burgemeester en Wethouders dan ook op 20 januari 2015 besloten dit gedeelte de naam te geven van Gasthuispoort.

Herontwikkeling

Enkele dagen eerder, op donderdag 15 januari 2015, gaf wethouder Bob Bergkamp, in aanwezigheid van onder andere directeur Ren Maas van Maas-Jacobs Bouwbedrijf, het officiële startsein voor de verbouwing en gedeeltelijke sloop van de Sociale Dienst. Met een shovel haalde hij een deel van de gevel naar beneden.
Het gebouw van de Sociale Dienst op de hoek van de Vlaszak en de Veemarktstraat moet, onder de naam Gasthuyspoort, een mooie nieuwe entree van de binnenstad worden. Vorig jaar september besloot het college reeds het nieuwe binnenhofje met grondgebonden woningen tussen de Veemarktstraat en de Vlaszak, onderdeel van dit project, de naam Wijngaardhof te geven.

De Gasthuispoort

In de middeleeuwen was Breda omringd door een stadsmuur. Het tracé hiervan is nog gemakkelijk te herkennen in de Vlaszak, de Oude Vest, de Houtmarkt, de Karnemelkstraat, de Nieuweweg en de Haven. Er waren drie stadspoorten, de Gasthuispoort (aan het einde van de Veemarktstraat), de Eindpoort of Lombardpoort (aan het einde van de Eindstraat) en de Tolbrugpoort (aan de Tolbrugstraat). Een minder belangrijke poort bevond zich aan de Waterstraat, de Waterpoort.
De Gasthuispoort stond dus aan het einde van de Veemarktstraat. De oorspronkelijke naam van deze straat was de Gasthuisstraat. Het Gasthuis stond op de plaats van het latere Oudemannenhuis (het huidige MOTI) aan de Boschstraat. De oorspronkelijk naam van de Boschstraat was dan ook het Gasthuiseinde, het einde, de voorstad aan de zijde van het Gasthuis.

BR 20 76 8
BR 20 76 1
De zuidelijke poortwang tijden de opgraving en na reconstructie, binnen in het toenmalige Italiaanse restaurant. (foto's Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Opgraving

Begin 1976 werd, bij de bouw van de Sociale Dienst, bij toeval een gedeelte van de Gasthuispoort en de fundering van de stadsmuur ontdekt. Onder leiding van de gerenommeerde amateurarcheoloog Leo Moelands vond een groot archeologisch onderzoek plaats.
Stadsarchivaris Frans Brekelmans bestudeerde de schriftelijke bronnen betreffende de stadsmuur. Volgens Brekelmans bestond er al in 1290 een aarden omwalling rond Breda. Waarschijnlijk in 1333 gaf hertog Jan III van Brabant opdracht om Breda met stenen muren te omringen. Pas in 1410 was deze muur helemaal voltooid. De stenen stadsmuur werd gesloopt in 1536-1538. Van 1537 tot 1546 werd Breda omgeven door nieuwe aarden wallen, die de oude stadsmuur overbodig maakten.
Na de bouw van de Sociale Dienst werd de fundering van de Gasthuispoort een kleine meter opgemetseld. In een van de torens werd een bronzen plaquette aangebracht van de kunstenaar Hein Koreman met de tekst Hier stond de Gasthuispoort, 1330-1530. Sindsdien maakt de Gasthuispoort een onuitwisbaar onderdeel uit van het collectieve Bredase geheugen. Meer lezen over de opgraving van de Gasthuispoort

BR 20 78 1

BR 20 78 2
De noordelijke poortwang die in 1978 werd aangetroffen en die kort daarna is opgebouwd.(foto's Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven