Straatnamen Hartel

Gebieden
1500 tot heden
Str127 128 hartel Str127 128 hartel

Luchtfoto met links de Spinolaschans en rechts Hartel (foto: Slagboom en Peeters)

Bij de annexatie van 1997 zijn de gemeenten Prinsenbeek en Teteringen bij Breda gevoegd, evenals een gedeelte van de gemeente Nieuw-Ginneken. Behalve deze drie gemeenten zijn ook twee kleine stukjes van andere gemeenten door Breda geannexeerd, namelijk de Hartel in het noorden, voorheen onderdeel van de gemeente Terheijden en het bedrijventerrein Hazeldonk in het zuiden, dat voorheen tot de gemeente Rijsbergen behoorde. De reden dat de Hartel door Breda geannexeerd is, is waarschijnlijk het industrieterrein bij de Spinolaschans. Het Bredase industriegebied langs de Mark liep door op Terheijdens grondgebied tot aan het Markkanaal. De rest van de Hartel is dus eigenlijk per ongeluk mee geannexeerd.

De nederzetting Hartel

Leenders lokaliseert het gehucht Hartel ten noorden van het huidige Markkanaal, vlak ten oosten van de rivier de Mark. Volgens hem moet het oorspronkelijke gehucht Hartel in de zeventiende eeuw al verdwenen zijn. Het gehucht was niet zonder belang. Het wordt voor het eerst vermeld in 1324. Van 1328 tot circa 1410 zetelde er zelfs een schepenbank. Er stond echter geen kerk. De Hartel kon dus niet aangeduid worden als een zelfstandig dorp. Buiks verklaart de naam Hartel als hart plus lo, dus als hertenbos. Hart kan volgens hem op zich ook al bos betekenen.

Aantrekkelijk fietsgebied

Weinig mensen zullen de Hartel echt goed kennen. Het is een relatief klein gebied. In het noorden wordt de huidige Hartel begrensd door het Markkanaal, in het zuiden door de Bredase Hoge Vucht, in het westen door de rivier de Mark en in het oosten door de gemeentegrens Breda Oosterhout en de Lage Vucht onder Teteringen. Het is zeker de moeite waard dit gebied met de fiets te verkennen. Even verderop bevindt zich het Markkanaal, met daarlangs het fietspad naar Oosterhout.

Literatuur

Karel Leenders, Straatnamen in de Hartel, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2009, nummer 3.
Johan van der Made, Straatnamen, Hartelweg, in Rondom de Toren, Tweewekelijks informatieblad voor Langeweg, Terheijden en Wagenberg, 9 juli 1981, nummer 97.
Gerard Otten, Pindorp, Een vergeten Bredaas industrieterrein onder Terheijden, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2008, nummer 4.
Gerard Otten, De straatnamen in de Hartel, gemeente Breda, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2009, nummer 1 en 2.
Gerard Otten, De Hartel, Een Terheijdense buurtschap in Breda (Terheijden, 2012).
Laurens Siebers en Gerard Otten, Nieuwe feiten omtrent Pindorp, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2009, nummer 1.

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven