Opgraving Willem Merkxtuin 1982

1300 tot 1979

Start van de opgraving in 1981 na de sloop van de oude bebouwing in 1979

In het voorjaar van 1982 werd, voorafgegaan door een boorcampagne, aan de zuidzijde van de huidige Willem Merkx tuin een vijftal proefsleuven gegraven. Deze ruimte zou daarna heringericht worden tot openbare tuin. Een groot deel van de boringen leverde het beeld op van geroerde grond op een dun vegetatielaagje op dekzand. Aan de zuidzijde echter werden de boringen bemoeilijkt door puinlagen, vermoedelijk afkomstig uit de afbraak van het Nutsschooltje dat daar tot 1979 stond.
Het gehele terrein vormde van oorsprong de achtererven en tuinen van een aantal hofhuizen in de Catharinastraat. Op het minuutplan van 1824 zijn deze panden nog goed afzonderlijk te herkennen.
Een van de onderzoeksvragen was of bij deze waarneming het kanaaltje "Verloren Cost" zou worden aangetroffen. Niet duidelijk was of dit kanaaltje louter een waterafvoerende en perceelscheidende functie had of dat dit ook bevaarbaar was. Duidelijk is wel dat deze toenmalige perceelscheiding tussen Veemarktstraat en Catharinastraat een zeer vroege oorsprong heeft.

De opgravingsputten op de huidige topografie en op het kadastraal minuutplan 1824

Verloren Cost

Helaas is de insnijding van het kanaaltje Verloren Cost of Spui niet aangetoond hoewel de proefsleuven tegen de grens van het perceel waren gezet. Dit kanaaltje vormde de grens van de percelen in de Catharinastraat en Veemarktstraat. Het ontbreken van sporen valt misschien te verklaren door diepe verstoringen door de sloop van bebouwing ter plaatse of door de sloop van een achttiende-eeuwse overkluizing. Opvallend genoeg werd er in één boring hout aangetroffen dat mogelijk afkomstig is van beschoeiing.

Links het uitzetten van een meetsysteem voor de grondboringen, rechts de start van de opgraving juist achter het voormalige koetshuis aan de Annastraat

Parallel met Mosselkreek

Een parallel is misschien te trekken met de opgraving van de Mosselkreek (tussen de Nieuwstraat en de Lange Brugstraat) in 1995 waarbij de voormalige kademuur dienst deed als fundering van later opgetrokken bebouwing.
Uit historische bronnen is bekend dat in 1708 een riool is aangelegd in de Verloren Cost ter hoogte van de waarneming. Daarna is dit kanaaltje gedempt. Dit riool kon op historische kaarten worden gevolgd tot de achterzijde van het voormalig stadhuis.

Laat veertiende-eeuwse deksel van roodbakkend aardewerk en fragment van een vijftiende-eeuwse aspot. Deze grote pot stond naast het haarvuur en werd gevuld met de asresten uit de haard. Vanzelfsprekend hoorde daar een goedsluitende deksel bij.